Nog niet op reis.

We zijn nog gewoon thuis voorlopig!

De reismee.server heeft problemen gehad, alles was verdwenen, dat is gedeeltelijk door het beheer hersteld, de rest probeer ik nu weer in orde te krijgen. De site schijnt nu mails rond te sturen maar we gaan echt pas begin november 2014 weer op reis

Martine en Thieu en Bubbles

Marokkoreis 2013/2014 deel 1

Op 31 oktober  2013 zijn we om half acht in de morgen vertrokken. Het is droog en het verkeer op de weg valt mee. We gaan snel door Antwerpen en ook Lille is geen probleem. Parijs is wat lastiger, het kost ons anderhalf uur om voorbij Parijs te geraken.

Om vijf uur besluiten we wat te eten langs de autoweg, alvorens naar de parkeerplaats van Futuroscope te rijden om te overnachten. Bij Futuroscope aangekomen komen we terecht op een enorme parkeerplaats waar al heel veel campers staan. Er is een kantoortje waar je in de ochtend brood kunt halen. Als je voor acht uur weer vertrekt kost de overnachting 3 euro, anders 10 euro. We hebben goed geslapen en vertrekken om kwart voor acht, na betalen van 3 euro.

De reis verder verloopt prima en om 14.00 staan we op de camping in Urrugne. Het trapje om in te stappen blijkt defect en moet gerepareerd. Dat is een lastige klus, maar na anderhalf uur is ook die klus geklaard. Morgen rustdag denken wij, maar als er laat op de avond een buitje valt blijkt de voorruit lek. Afgelopen winter is er een nieuwe voorruit ingezet omdat de vorige gesneuveld was in Marokko. Nu gutst het water langs de zijkant naar binnen.

Bubbles is blij dat we stoppen. Twee lange dagen in de bench is niet echt haar hobby.

Vandaag 2 november geen rustdag dus, maar opnieuw afkitten van de voorruit. Gelukkig is de supermarkt dichtbij: we zijn nu in het bezit van een grote tube Kit en de voorruit is weer waterdicht. Het was vandaag droog en zonnig bij een temperatuur van 25 graden, maar nu (avond) regent het erg hard. Morgen verder naar Spanje.

3 november: Na een nacht met erg veel regen vertrekken we(nog steeds in de regen) naar Spanje, eenmaal rijdend in Spanje klaart het op. Het is zondag en er is weinig verkeer op de weg. Rond 13.00 zijn we dichtbij de geplande stopplaats, een camping in Aranda de Duero, maar we besluiten door te rijden tot na Madrid. De autoweg naar Madrid zit vol gaten en oneffenheden en Bubbles wil met veel geweld uit de bench. Helaas, ze zal toch moeten blijven zitten tot we op onze bestemming zijn. Ruim voor Madrid komen we terecht in een file, daarna leidt Tom Tom ons snel midden door Madrid. Om 16.00 arriveren we op een camping in Aranjuez, 50 km ten zuiden van Madrid. De camping is goed bezet, voornamelijk Spaanse gezinnen met kinderen die daar Halloween kwamen vieren. De camping is geheel in stijl versierd. Veel spanjaarden zijn hun kampeermiddel aan het opruimen en tegen achten in de avond heeft de camping veel lege plaatsen en zijn alle kinderen naar huis. Er zijn nog een paar grote engelse campers aangekomen, inclusief auto op trailer achter hun camper: zij gaan overwinteren in het zuiden van Spanje.

4 november: Vanmorgen weer vertrokken in Aranjuez, op naar Cordoba. Het is bewolkt en frisjes. Op de weg is weinig verkeer. Onderweg zien we grote gebieden die aangelegd zijn als industrieterrein, alleen de  industrie ontbreekt. Alvorens Cordoba te bereiken rijden we door een groot gebied met voornamelijk olijf-boomgaarden. De olijven moeten nog geplukt. In Cordoba vinden  we de camping snel, een camping dicht bij het centrum van de stad, met stadse campingprijzen. Op 5 minuten lopen van de camping ligt een groot winkelcentrum met supermarkt, we gaan maar wat eten inslaan voor de volgende dagen. Als we bij de kassa’s aankomen moeten we aansluiten in een rij, je moet voor de streep wachten tot ze een kassanummer afroepen waar je heen mag om je boodschappen af te rekenen.

5 november. De dag begint zonnig en na het ontbijt gaan we op de fiets naar het centrum van Cordoba. We missen het juiste straatje en komen terecht bij een kerkje waar op dat moment heel veel mannen in pak naar buiten komen. Daar maar aan een voorbijganger gevraagd waar we heen moeten voor een bezoek aan de Mezquita, de kathedraal. Een heel bijzondere kathedraal, gebouwd in een moskee, de klokkentoren is om de minaret heen gebouwd, zodat je geen minaret meer kunt zien. De Mezquita is een enorm complex, inclusief tuin. Inderdaad, midden in het enorme gebouw ligt de kerk, met alles erop en eraan. Prachtig bewerkte plafonds. Rondom de kerk duidelijk moorse invloeden, met langs alle wanden van de moskee weer altaartjes en kapelletjes. Na ons bezoek aan de Mezquita gaan we naar een terrasje aan het centrale plein om wat te drinken, het is inmiddels 2 uur en de spanjaarden hebben lunchtijd tot 4 uur. Alle winkels zijn dan ook gesloten tot vier uur. We komen terecht op een terrasje waar men een bordje gamba’s kan eten voor 3 euro, daar wordt druk gebruik van gemaakt. Zelfs de wijn smaakt naar vis. Het plein is gezellig druk en voorzien van diverse fonteinen. Wat opvalt is, dat je nergens met je pinpas kunt betalen, alles moet kontant. De temperatuur is inmiddels opgelopen tot 24 graden. Terug op de camping wassen we de winterkleding, hopelijk kan die kleding voorlopig de kast in.

7 november: gisteren nogmaals naar Cordoba centrum geweest met de fiets, deze keer de vroegere joodse wijk bezocht, tegenwoordig een kunstenaarscentrum met veel kunst en handgemaakte spullen en restaurantjes. De wijk zelf bestaat uit mooie oude gebouwen, het geheel ommuurd door een soort stadsmuur in moorse stijl. Terug op de camping is de temperatuur opgelopen tot ruim 26 graden en hebben we nederlandse buren gekregen met een lieve hond. Helaas springt die hond mijn bril van mijn hoofd en heb ik nu een ernstig beschadigd brillenglas. Vanmorgen zijn we naar San Luis de Sabinillas gereden, 250 km ten zuidwesten van Cordoba, een bijzonder luxe camping aan de zee. De camping is gevuld met allerhande nationaliteiten:  Veel Engelsen, een paar Nederlanders, Noren, Zweden, Duitsers, een Zwitser, een Ier en wat Spanjaarden. De temperatuur is zomers, er staat wel veel wind. De kustweg tussen Malaga en deze plaats is helemaal volgebouwd met appartementen en andere toeristenverblijven, er liggen meerdere golfparken in de buurt. Zaterdag gaan we naar Algeciras, tickets kopen voor de overtocht naar Afrika op zondagochtend.

9 november: Inmiddels is de wind gaan liggen en is het prima verblijven op deze zee camping. Vanmorgen zijn we vertrokken naar Algeciras met de bedoeling tickets te kopen om zondag naar Marokko te varen. Vorig jaar kochten we de tickets rond de middag en moesten wij de tickets na achten in de avond ophalen. Dat betekende veel heen en weer gereis. De dichtstbijzijnde camping ligt op 30 km van de haven. We hadden dus besloten te overnachten dichtbij het ticketkantoor op een parkeerplaats. Echter deze keer kochten we om 12.00 tickets en stonden 5 minuten later weer buiten, in het bezit van open tickets, een fles wijn en een pak koekjes. Niks afhalen in de avond. We zijn maar wee r teruggegaan naar de camping om te overnachten, dat is prettiger dan op een parkeerplaats. Morgenochtend kijken of we mee kunnen op de boot.

Zondag 10 november: Op de camping met de bewaker afgesproken dat we voor 8 uur de camping af mogen, dan halen we de boot van negen uur, de volgende boot gaat pas om 12.00. We halen de boot en het is niet druk, 3 campers, een caravan en een paar auto’s. Wel veel mensen zonder vervoer. Na een uurtje staan we aan wal in Ceuta. Op de weg naar de grens is het rustig, maar bij de grensovergang met Marokko is het een puinhoop; het lijkt wel of alle spanjaarden vandaag naar Marokko willen. We sluiten aan in de file en ik loop alvast naar de kantoortjes voor het noodzakelijke papierwerk. Stempels in de paspoorten en dan registreren van je vervoermiddel. Na ruim een half uur ben ik aan de beurt voor de voertuigregistratie. Bent U op 13 oktober in Marokko geweest vraagt de douanier? Nee, hoezo? In zijn computer staat een vervoermiddel op onze naam dat 13 oktober van dit jaar Marokko is binnengekomen. Een aanhanger zegt de man. Aanhanger?, we weten van niets. Ik krijg de papieren terug en mag naar de volgende beambte. Hetzelfde verhaal begint, Er staat op onze naam een voertuig geregistreerd in Tanger-Med. Ze vergelijken de in en uitreisdata in onze paspoorten met de gegevens in hun computer. Er volgt een heleboel heen en weer geloop tussen beamten en kantoortjes. Uiteindelijk krijgen we een papiertje met wat tekst erop en de mededeling dat we onmiddellijk naar de douane in Tanger-med moeten gaan om die foute registratie te laten wissen.  Daar hebben we nu even geen zin in. Bij de man die de laatste stempel zet probeer ik dan ook: moet ik nu meteen naar Tanger-med?, kan dat ook morgen of volgende week? Ja het kan ook later, maar wel voordat we het land verlaten, anders begint het gedoe opnieuw, want die registratie van een of ander voertuig of aanhanger staat nog steeds. Na 2 uur gedoe rijden we Marokko in en we vragen ons af hoe een aanhanger zonder ons Marokko ingereden is.

Vorig jaar toen we vanuit Ceuta naar Chefchaouen reden was het koud en regenachtig, nu is het warm en zonnig en is er in de dorpen veel volk op straat. Ook het landschap ziet er mooier uit. Wel liggen er overal enorm veel plastic zakken in de struiken en op de velden. Om drie uur zijn we op onze bestemming. Alle gebouwen op de camping hebben een likje verf gehad, maar verder is er niets veranderd sinds vorig jaar.

11 november 2013

Op tijd vertrokken vanuit Chefchaouen, Ons doel is Volubilis, Resten uit de Romeinse tijd. De weg tussen  Chefchaouen en Volubilis is druk. Veel langzaam vrachtverkeer en taxi’s gevuld met mensen die een dag naar de stad willen. Er is hier en daar aan de weg gewerkt, grote stukken zijn vernieuwd. Langs de weg staan kinderen die rode vruchtjes in een emmertje willen verkopen, geen idee welke vruchtjes het zijn. We rijden door een landbouwgebied, het meeste land is geploegd en overal staan grote bergen met pakken stro.

We rijden ook door een groot gebied met alleen maar olijfbomen. De witte olijven zijn reeds geoogst, de zwarte olijven staan nog aan de bomen. Hier en daar is men aan de olijven oogst bezig, alle olijven worden met de hand geplukt of opgeraapt. Onderweg staan ook veel stalletjes met aardewerk en kleurige doeken. Even na het middaguur berijken wij de archeologisch site Volubilis; een gebied van 2 hectaren groot. De entreebedraagt 1 euro per persoon, dus dat valt mee. Meteen na de ingang verschijnen diverse gidsen die hun diensten tegen betaling aanbieden. Zij weten de mooiste mozaieken zeggen ze. We gaan tot hun verdriet zonder gids verder.

De resten van woonhuizen, badhuizen en de toegangspoorten zijn nog aanwezig, het meeste alleen als een restje ruine. De vloeren in die tijd waren belegd met allemaal kleine tegeltjes met een voorstelling: prachtige mozaiekvloeren. De meeste vloeren zijn erg beschadigd, maar sommige vloeren zijn nog intact en erg mooi.

Tegen drie-en komen bussen vol toeristen naar de plek om al dat moois te bekijken. Wij nemen een drankje in het bijbehorende restaurant. De eigenaar van het restaurant heeft een appje dat vrij rondloopt. Het beestje is door de ouders verlaten en wordt voorlopig door deze man verzorgd, om volgend voorjaar weer losgelaten te worden in de bossen waar het hoort. Het aapje is supersnel en wil meteen onze tas uitpakken, pakt gelijk het geld dat op tafel klaarligt om onze consumpties te betalen. Even later maakt het aapje een soort piepend geluid en de cafebaas zegt dat het diertje nu wil gaan slapen. Opeens springt het aapje bij Thieu op schoot, en gaat liggen en slaapt binnen een paar tellen. Uiteindelijk het aapje maar aan zijn baasje gegeven, we kunnen niet blijven tot het beestje uitgeslapen is. Een paar km verwijderd van Volubilis ligt een camping, daar overnachten wij nu. Eenmaal geinstalleerd op de camping krijgen we visite van een koe, ze is blijkbaar ergens ontsnapt en komt blaadjes van een boom eten.

Inmiddels hebben wij Meknes bezocht, In de ochtend geparkeerd op een parkeerplaats in het centrum, het is er niet druk en de bewaker vraagt of we komen overnachten. Nee dat zijn we niet van plan. De bewaker lijkt teleurgesteld. We bezoeken een gedeelte van de oude joodse wijk, er is ook markt en het is er erg druk. Na een late lunch gaan we richting Fes, een camping waar we ook vorig jaar zijn geweest. Het nieuwe toiletgebouw is klaar en in gebruik, schitterend. De volgende ochtend blijkt dat niet alle douches het doen, bij de meeste douchekoppen ontbreekt het vernevelrooster. Het lijkt of ze in dit mooie gebouw het oude sanitair hebben gebruikt, ze kwamen uiteindelijk een kraanknop tekort. Het poetsmeisje van vorig jaar zit heel de dag in het laatste toilet, schoonmaken beperkt zich tot af en toe dweilen van de dameskant. Als ik ga douchen zoek ik ee douche uit waarvan ook de douchekop compleet is. Eenmaal uitgekleed blijkt er geen druppel water uit de kraan te komen. Toen maar een andere douche gebruikt. Ook het campingjongetje van vorig jaar is er nog. Kunnen we stokbrood krijgen voor het ontbijt? Ja, natuurlijk. Echter de volgende morgen was het jongetje vrij en was er ook geen stokbrood als ontbijt. Op de camping is het niet druk, maar er staan twee grieken die met hun Vespa scootertjes onderweg zijn naar Zuid-Afrika. Ze zijn momenteel werkloos en je moet toch wat met je tijd. Het weer is nog steeds geweldig, veel zon en een heerlijke temperatuur. Vandaag dus maar besteed aan de was en schoonmaak van de camper, morgen staat een bezoekje aan Fes op het programma, deze keer zonder gids. We willen alcohol (bier en wijn) inslaan voor onze reis naar het zuiden, maar dat blijkt niet mogelijk; de drankafdeling in de Marjane is gesloten.

14 november: Vandaag bleef bubbles waken in de camper. Wij hebben voor de camping een taxi genomen naar het oude centrum van Fes. De taxichauffeur heeft al een passagier als hij ons oppikt. Voor 35 dirham (3,5 euro) wil hij ons wel naar de oude stad brengen, maar hij moet eerst zijn reeds aanwezige passagier op zijn bestemming brengen. Wij stappen in en beginnen aan een ware sightseeingtour door de buitenwijken van Fes. Onderweg neemt hij nog een vrouwelijke passagier mee en na een half uurtje zijn wij op onze bestemming. Bij de ingang van de oude stad staan weer gidsen die je willen rondleiden en natuurlijk naar allerlei winkeltjes willen brengen. We weigeren hulp en zeggen dat we alleen gaan, dat gaat niet lukken volgens een van de zogenaamde gidsen.  In de medina van Fes hangen overal borden die de richting aangeven naar de diverse bezienswaardigheden en uitgangen, bijzonder handig. We beginnen een wandelroute die aangegeven staat in de Lonely Planet. Als we koffie willen drinken komen we terecht in een klein restaurantje met bijzonder vriendelijk personeel. Jammer genoeg ziet er weinig koffie in de kop en erg veel melk. Na de koffie en even genieten van het dakterras vervolgen we onze wandeling door de smalle straatjes. Ergens in de middag eten we bij een van de vele restaurantjes bij de ingang van de Medina en nemen daarna de taxi naar een hagelnieuw winkelcentrum. In het winkelcentrum zijn veel winkeltjes van dure merken, o.a Lacoste. In de kelder ligt een supermarkt, Carrefour, waar we wat eten inslaan. Als we naar buiten willen lopen ontdekken we een grote drankafdeling. Uiteindelijk reizen we per taxi terug naar de camping, bepakt met voedsel, bier en wijn. Op straat is erg veel politie te zien, de reden is dat de koning momenteel in de stad is. Op de camping arriveert als wij aankomen een grote truck volgepakt met mensen. De truck is van Overland, UK en doet een reis van Londen , via Kaapstad naar Cairo in 40 weken. Aan boord zijn 24 deelnemers van diverse nationaliteiten. We hebben vorig jaar ook zo’n groep ontmoet, deze keer zijn er maar negen mannen bij de groep, de rest zijn vrouwen. Zij overnachten in tentjes en zijn pas 5 dagen onderweg.

15 november Vanmorgen vroeg vertrokken uit Fes. We besluiten een andere route naar het zuiden te nemen dan vorig jaar. We nemen dus eerst de autoweg van Fes naar Meknes. Ons vertrekpunt ligt dicht bij de autoweg, dus dat is makkelijk. Meteen als we de autoweg op rijden is er veel politie op de been, zoals meestal mogen buitenlanders doorrijden. Om de honderd meter staat een agent en dat bijna 50 km lang. Er is een stuk van de autoweg waar de agenten nog hun post moeten innemen, daar rijden 4 busjes gevuld met agenten die gedropt worden op de voor hen voorziene plek. De koning rijdt vandaag vast van Fes naar Meknes.

Bij Meknes verlaten we de snelweg en rijden door het binnenland, het landschap is zeer divers, maar in eerste instantie agrarisch. Olijfboomgaarden, fruitteelt, aardappelvelden, koolteelt, uienteelt. Veel  akkers zijn omgeploegd en worden ingezaaid, er rijden overal trekkers met landbouwmachines. De groene olijven zijn rijp en worden geoogst: een groep mannen en vrouwen spreidt een stuk zeil uit onder een olijfboom en daarna wordt aan de boom geschud. Daarna worden de gevallen olijven verzameld. Nogal intensief werk lijkt ons.

De uien zijn geoogst en hangen en liggen te drogen in speciale bedden: 2 muurtjes van keien, daarin en op de muurtjes uien, afgedekt met stro en over het stro een plastic kapje. We weten niet hoelang de droogperiode is.

Daarna rijden we de bergen in door een bos, aan het begin van het bos staat een waarschuwing voor overstekende aapjes, en inderdaad zien we onderweg enkele aapjes. Dan rijden we weer door een tamelijk rotsachtig gebied. Ook hier landbouw met in de dalen groene stroken en heel erg veel kuddes schapen. Langs de weg zitten twee vrouwen met enkele levende kalkoenen te wachten op de bus.

We staan nu op een camping bij een hotel, er is nog een andere gast, een duitser die camperreizen naar Marokko organiseert, hij klaagt dat duitsers lastig zijn, ze willen op reis alle comfort van thuis, ze reizen wel in een groep, maar niet als groep. De camping ligt op 1400 meter hoogte en het is 10 graden, de nacht moet nog komen. Morgen snel verder naar het zuiden.

16 november  Vanmorgen om half acht was het 4 graden in Midelt, om negen uur vertrokken bij 7 graden, brrr. Inmiddels is de schakelaar van de compressor van de  luchtvering kapot en verliest een kant van deze luchtvering druk. En dat op deze hobbelige wegen. Op provisorische wijze brengen we om de 100 km de druk weer op orde.

Na Midelt stijgen we naar 2000 meter en rijden over een vlakte, erg koud, armoedig agrarisch gebied. In een onbewoond stukje zien we nomaden met enkele kleine tenten.  Daarna door het dal van de Ziz. Er staat nergens water in de rivier en het thermaalstation dat aan de rivier ligt heeft   geen water, maar wel bezoekers. De natuur in dit dal is erg mooi, met mooie vergezichten. Aan het eind van het dal ligt een groot stuwmeer, maar er staat bijna geen water in. Rijdend door Er Rachidia gaat net de school uit, veel schooljeugd lopend en fietsend op straat, ook de meisjes fietsen hier. Na Er Rachidia volgt een lange redelijk goede weg door de woestijn, er groeit nagenoeg niets en er woont ook bijna niemand, hier en daar bij een oase is een dorpje. We zien ergens een grote kudde kamelen. Het landschap bestaat uit veel zand en nog meer keien, met aan weerszijden in de verte heuvels. Ergens onderweg is een vrachtwagen met bouwmaterialen omgevallen, er zijn  heel wat hulpvaardigen ter plekke terwijl de weg niet druk is en er geen dorpjes in de buurt liggen. We komen even later de ambulance tegen die zich naar de onheilsplek spoedt.

Net na de middag rijden we door Goulmima, een oasestadje. De winkeltjes zijn gesloten ivm middagpauze en er is nauwelijks iemand te zien in de stoffige straatjes. Net buiten de stad is de weekmarkt bezig en daar is het behoorlijk druk. We parkeren en meteen wordt er op de deur geklopt, een geitenmasker en een witte sok met gaten voor de ogen kijken ons aan en roepen wat. Het blijkt dat ze op de camper willen passen tegen betaling. Dat vinden wij prima, maar wel betaling achteraf. De deal is snel gemaakt en we gaan aan de overkant wat eten. De temperatuur is inmiddels rond de 22 graden en we kiezen een plekje in de schaduw. We eten een omelet met brood, koffie en een fles water, dat alles voor 2 euro 60. Je snapt niet hoe ze voor dat geld een eitje kunnen bakken, laat staan de koffie en het water erbij. Daarna lopen we even over de weekmarkt, maar er is weinig meer te zien, de handelaren zijn aan het inpakken. Terug bij de camper zit een van de jongens tegen onze camper aan. Hij doet de sok van zijn hoofd en vertelt dat hij een eigen gezicht heeft en goed op onze camper heeft gepast. We geven de heren een euro en maken nog een foto. De heren vertellen dat ze een masker dragen om de mensen te vermaken, een van de twee wil een cigaret, de ander graag een lift naar een dorp 15 km verderop. We gaan niet in op hun verzoeken en daarna vertrekken ze naar de overkant van de weg. Als we weg rijden is er net een windhoos en door het rondstuivende zand zie je geen hand voor ogen. Een paar honderd meter verderop is alle zand weer uit de lucht verdwenen.

We rijden verder en bereiken een uurtje later Tenerhir, een groot dorp in een oase en dicht bij de Todhra kloof. Een enorme hoge en smalle kloof waar de rivier doorheen stroomt. Er zijn meerdere campings bij dit dorp en we kiezen voor een kleine camping aan het eind van Tenerhir. Er staan nog 2 andere campers op deze camping. In een van de bungalowtjes logeert een frans stel, beiden met een motor. Het waait hier behoorlijk, maar de temperatuur in de avond is nog steeds 15 graden, heel wat aangenamer dan gisteravond.

Bubbles gedraagt zich prima, klaagt nooit en wacht tijdens het rijden zonder protest tot ze weer uit de bench mag.

Zondag 16 november. Tenerhir. Om half acht schijnt het zonnetje, maar het is fris. Ik ga naar de douches maar het water blijft koud, dan maar geen douche vandaag. Blijkt dat de boiler hout gestookt is en het vuur nog niet ontstoken is. Later op de dag een heerlijk warme douche genomen.

We gaan met de fiets naar het centrum drie kilometer verderop. Er is veel bedrijvigheid en natuurlijk markt, groenten- en fruitmarkt. De meeste winkeltjes in het centrum zijn open. We worden aangesproken door een nederlands sprekende Marokkaan. Er is een apart gedeelte in de oude wijk alleen voor vrouwen . Hij brengt ons erheen. Na door een paar nauwe straatjes gelopen te hebben gaan we een huis binnen, de fiets mag binnen geparkeerd. We begrijpen meteen dat we er ingelopen zijn. Hier wordt van ons verwacht dat we wat kopen. We worden rondgeleid door een paar kamers met weefgetouwen en eindigen in een kamer waar de thee al klaar staat en een vrouw een demonstratie wolspinnen geeft. We zeggen dat we echt geen thee lusten en dan komt de vrouw met een hele stapel tapijtjes om te laten zien. Mooie tapijtjes, dat wel, en niet duur, ook dat is waar, maar toch kopen we geen tapijtje. Bij vertrek geven we de vrouw een paar dirham voor de moeite en slenteren nog een tijd door de smalle straatjes, drinken koffie op een terrasje met alleen mannen. Het is leuk om de diversiteit in kleding te zien: van modern tot erg traditioneel. De dames en heren lopen gezellig samen, maakt niet uit wie welke kleding draagt. Inmiddels is de wind aangetrokken en zijn er windvlagen die alle zand doen opstuiven. De temperatuur is gezakt naar 12 graden, maar het blijft zonnig.  We eten een late lunch, dan hoeven we vanavond niet te koken. Het restaurantje van onze keuze is druk bezet, veel in en uitlopende mensen ook. Blijkbaar komen er veel mensen om een afhaalmaaltijd. We eten er een heerlijke salade; die bestaat uit een enorme diversiteit aan groenten, daarna kalkoenspies met frites. Uiteraard gaat de maaltijd vergezeld van brood. Het is drie uur en we gaan terug naar de camping. De wind is inmiddels storm geworden. Op de camping zijn mannen bezig een stuk op de bestaande muur te bouwen. Men neme een hoop zand en men gooit daar wat cement bij. Met wat kannetjes water en een schop wordt het geheel gemengd en in reeds aangebrachte bekisting gestort. Inmiddels is het op de straat naast de camping erg druk, er komen steeds meer vrachtwagens met stro die parkeren. De camping ligt naast het ommuurde  marktplein en morgen is de weekmarkt. Om vier uur begint de zon te zakken en trekt de wind aan tot een heuse storm, die storm gaat om 20.00 opeens liggen.

Maandag 18 november 2013: Vannacht is de temperatuur gedaald tot onder nul, vanmorgen schijnt het zonnetje en loopt de temperatuur snel op naar 16 graden. Er is geen wind, dus best lekker weertje. Naast de camping is het een drukte van belang. De weekmarkt is open. De vrachtwagens met stro verkopen al aan iedereen die stro wil kopen, er wordt druk gekeurd en gehandeld. Overal staan karretjes, ezels en auto’s geparkeerd. Wij bezoeken de markt en kopen er verse groenten: een kilo bonen, een pond wortelen, een paar appels, een rode ui, een bloemkool en 3 eieren voor het bedrag van 1 euro 80. De hoeveelheden die we kopen brengen de verkopers tot wanhoop, ze hebben moeite met afwegen, ze zijn gewend grotere hoeveelheden per keer te verkopen. Je kunt echt vanalles kopen op de markt, kippen, wasmachines, laptops, mobieltjes, koelkasten, gereedschap, kleding, schoenen, het meeste is gebruikt goed. De groenten, het fruit, vlees en het graan zijn vers. Alles ligt ter keuring ruim uitgestald, ook het graan. Rond het middaguur is de markt afgelopen en beginnen de handelaren op te ruimen. De strohandelaren hebben bijna geen stro verkocht en rijden met bijna volle wagens weer weg. Om vier uur steekt weer plotseling een harde koude wind op. We staan die middag als enige gasten op de camping. Na het invallen van de duisternis hebben we gezelschap  gekregen van een franse camper.

Dinsdag 19 november: vandaag de Tohdra vallei doorgereden en de  Gorges deTogda (kloof) bezocht.  Onderweg zien we een moskee die verbouwd wordt, op het veld naast de moskee zitten heel wat mannen bij elkaar met het gezicht naar het oosten gericht voor een ochtendgebed. We zien oude Kashba’s, sommige vervallen, sommige bewoond en heel veel nieuwe mooie huizen. 15 km buiten het centrum van Tenerhir beginnen de gorges. De toegang is een smalle kloof in de rotsen, de wanden zijn 300 meter hoog met daartussen de rivier en een smalle weg, In de kloof staan veel souvenirstalletjes. Wij rijden ongeveer 10 km langs de slingerende rivier. Er staat deze keer geen water in de rivier, 6 jaar geleden bezochten wij de gorges in het voorjaar, toen stond er veel water in de rivier en waren er niet lang daarvoor hele stukken weg weggespoeld. De weg is geasfalteerd, maar er zitten overal gerepareerde stukken in. De gerepareerde stukken zijn soms wat ruw met beton opgevuld. Het is een mooie rit Op de weg terug komen we een vrouw met 2 kinderen en 2 ezels tegen. Het dochtertje draagt een baby op de rug mee, de vrouw zorgt voor de ezels met bepakking. Ze vraagt om kleding en we geven haar wat oude truien en broeken. Ze is er blij mee. Wij hadden wat oude kleding meegenomen omdat bergbewoners toen meerdere malen om oude kleding vroegen. Tegen de wanden van de kloof zienwe  klimmers, een groep van vier die de stijle wand beklimt. Er komt een kudde geiten en ezels voorbij. Een man op een muilezel spoedt zich de kloof in. Omdat er geen water in de rivier staat gaan de dieren door de droge rivierbedding. Er zijn erg weinig toeristen in de ochtend, maar tegen de middag komen er bussen met groepen. Na een lekkere lunch hebben we een camping in de vallei opgezocht, een wondermooie camping tegen een rotswand gelegen, helaas zijn we maar met drie kampeermiddelen om van dit moois te genieten. Volgens de marokkanen was oktober druk en is het nu tot half februari erg rustig. Op tv zien we het sinterklaasjounaal en de nederlandse weerman die praat over natte sneeuw. We hebben er even geen beeld bij.

Internet op deze camping is  erbarmelijk, “the machien is kaput”aldus het personeel. We mochten even een dongel lenen om dit verhaal te publiceren. De verbinding is zo slecht dat foto’s even moeten wachten.

Vrijdag 22 november: Gisteren zijn we vanuit Tenerhir naar Zagora gereden. Een rit van 350 km. In Tenerhir zijn ze grote plannen aan het uitvoeren; de stad wordt in westelijke richting uitgebreid met 2 grote wijken, daarbij verbreden ze de toegangsweg. Het moet een grote boulevard worden met vier rijbanen. Het hotel waar we 6 jaar geleden logeerden is bijna niet meer te vinden, het mooie voortuintje is opgeslokt door de nieuw aan te leggen boulevard. Heel de toegangsweg wordt opnieuw aangelegd en dat betekent dat we kilometers lang op een bijzonder hobbelige zandpiste moesten rijden, 15 km per uur max, willen we onze inboedel heel houden.

Daarna gaat de route over redelijk goede weg, maar door erg veel dorpjes waar veel volk op straat is. Het landschap is weer heel divers: kale steenvlakten, zandvlakten met hier en daar oases, stijl omhoog door de kale bergen en uiteindelijk, na 7 uur onderweg te zijn geweest, komen we om half vijf aan op de camping in Zagora. De zon gaat net onder en dat is een mooi gezicht. Op deze camping zijn we vorig jaar ook geweest, een bijzonder mooi aangelegde camping, bijna in het centrum van de stad, de eigenaar is een glibberige vent die op onverwachte momenten opduikt om een praatje te maken, een woestijntoer te verkopen, een cigaret te vragen en deze keer ook om  oude kleding te vragen. Op de camping werkt nog steeds een jongen die vorig jaar in het bezit was van een kleine yorkshire terrier, de jongen woont in een gebouwtje zonder ramen op de camping en het hondje volgde hem heel trouw op de voet. Dit jaar zie ik het hondje niet. Wel zijn er twee kleine bastaardhondjes van ong. 2 maanden. Blijkt dat de york jongen heeft. De york is afgegeven? aan iemand uit Marrakech en de jongen zorgt nu voor de puppies. Vreemd verhaal. Bubbles leek wel een soort zandbak, dus die is vandaag gewassen. Ook deze camping is vrijwel leeg: een duits stel met een camper, een dame uit Réunion in een bungalow en sinds vandaag een limburger in een bungalow, die met een rugzak via openbaar vervoer door Marokko trekt.

23 november 2013: Bubbles is meegeweest naar de stad, dat ging prima al was het wat warm voor haar. Hier en daar werd gevraagd of bubbles een hond was. Op ons ja keken ze wat bedenkelijk. Op de terugweg naar de camping kwamen er vier kleuters die bubbles wilden aaien. Helaas hebben de kinderen nooit geleerd een dier te aaien, het ging er wat ruw aan toe. We hebben de kinderen maar weer weggestuurd. Katten worden nog erger behandeld, ergens in een restaurant hadden we Bubbles meegenomen,  zoals overal waren ook daar katten. De ober schopte de kat van het terras af en toen ik zei dat dat nergens voor nodig was, zei hij dat de kat anders de hond zou aanvallen.

Je weet hier nooit wanneer het een gewone werkdag is, op vrijdag zijn veel mensen vrij en veel winkeltjes gesloten, vanuit de moskee wordt voortdurend opgeroepen tot gebed. Op zaterdag lijkt iedereen te werken, op zondag zijn veel mensen vrij en veel winkeltjes gesloten. Wel wordt de vuilnis op zondag opgehaald, zelfs ’s-Avonds om kwart over negen. Sommige mensen werken heel de week behalve op de dag dat de weekmarkt is. Ook gaan de kinderen op zondag gewoon naar school. Voor de vrouwen is het elke dag vriendinnendag, je ziet de vrouwen zelden in gezelschap van hun man, maar wel altijd samen met andere vrouwen. De mannen drinken thee in een café of theehuis. Lang niet iedereen lijkt thuis tv te hebben, dus tijdens voetbalwedstrijden zitten er extra veel mannen aan de thee in een café, om voetbal te kijken dus. In dit geval ging het om Bayern tegen Borussia. Toch verandert er wel wat door de jaren heen, in steeds meer plaatsen zie je westers geklede vrouwen lopen, soms met hoofddoek, vaak ook zonder hoofddoek. Nagenoeg geen enkele vrouw loopt met gezichtsbedekking. De trucs om je een winkel binnen te lokken zijn niet veranderd: “Ik heb een vriend in Nederland, kun je een brief voor mij schrijven want dat kan ik niet”. “kun je wat voor me opzoeken op internet, want ik weet er geen weg mee”.

In het weekend  zijn er vier campers en een jeep opgedoken, de franse  eigenaar van de jeep heeft  meerdere keren de Marathon des Sables gelopen. Dat is een meerdaagse marathon die start in Zagora en dwars door de woestijn gaat, een ware uitputtingsslag.

Bij de nieuw aangekomenen is  een zwitser die wij vorig jaar ook ontmoet hebben op deze camping. Hij heeft 2 nationaliteiten en reist dan op het ene paspoort, een andere keer gebruikt hij het andere paspoort, zo kan hij langer in Marokko blijven dan de max 3, of na verlenging, 6 maanden.

De Nederlander is vertrokken, heeft een groepstaxi genomen naar het 90 km zuidelijker gelegen Mhamid en wil vandaaruit westelijker naar de oase Foum Zguid, ong. 100 kilometer. Dat kan alleen lukken als er genoeg mensen dezelfde rit willen maken, dan rijdt er een 4x4( je weet nooit wanneer dat is), want er is geen weg, alleen een zandpiste door de woestijn. Tot nu hebben we in Zagora geweldig weer, zonnig , 25 graden en weinig wind. Vanaf maandag voorspellen ze heel wat lagere temperaturen.

Dinsdag 26 november. Gisteren een fietstocht in de buurt van Zagora gemaakt, nauwelijks zon en koud. Bij de rivier werden de dromedarissen uitgelaten, rond het middaguur gaat de herder met zijn kudde weer naar huis.  We bleven staan voor een heel mooi hotel, door de openstaande poort keken we in de binnentuin. We werden uitgenodigd naar binnen te komen, de fietsen werden in de tuin geparkeerd en we kregen een rondleiding. Een schitterend hotel, helemaal duizend en een nacht, maar geen gasten.  We hebben er geluncht en dat was goed verzorgd, niet echt goedkoop. In de middag opgeruimd rond de camper.

Vandaag van Zagora naar Taliouine gereden, 280 km. We zijn om 09.00 vertrokken na afscheid te hebben genomen van de zwitser. Het is rustig op de weg. In de oases werkt het irrigatiesysteem op volle kracht, er zijn overal kanalen van beton gevuld met water,  en veel akkertjes staan onder water, er is geploegd en ingezaaid. De dadeloogst is nog in volle gang, alles handwerk, langs de weg probeert men dadels te verkopen. In Agdz Was het vorig jaar een grote bende, een halve asfaltweg en de rest zand als straat, nu is er een mooie  4 baansweg door het centrum, de stoepen worden op dit moment nog van tegels voorzien. Er is ook weekmarkt, en dus erg druk op straat; het marktplein is te klein en dus staan er ook stalletjes op de doorgaande weg. Na Agdz nemen we de r108 richting Tazenakt, een mooie 2 baans weg. Na 50 km verandert de weg in een 1 baans asfaltweg met heel veel gaten. Soms zijn hele stukken asfalt verdwenen en is het gewoon een piste vol gaten. Ze gaan de weg wel verbreden, dat kun je zien maar op dit moment is 20 km per uur een gepaste snelheid. De route is wel heel erg mooi, Na Agdz wordt het landschap onherbergzaam met hier en daar oases waar mensen wonen, waar mogelijk zijn akkers, vaak al omgeploegd. We zien tractoren die ploegen, maar ook hele stukken niets. Het heeft de afgelopen dagen een keer geregend en hier en daar staan zelfs nog plassen water. De asfalt/piste is 40 km lang, vanaf Tazenakt is de weg weer prima en om 15.00 komen we aan op camping Toubkal in Taliouine. We zijn de eersten, later volgen er nog drie gasten met eigen slaapgelegenheid(geen campers maar een vorm van 4x4, eentje met daktent). In deze streek wordt saffraan geproduceerd en langs de weg zijn dan ook veel saffraan verkooppunten. Het uitzicht vanuit de camping is geweldig. Bergketens aan drie kanten  en de oase Talioune aan de andere kant.

27 november: In Taliouine was de nacht erg koud. We hebben ons verslapen.  In de morgen bleek ook het douchewater koud. Daar gingen ze na melding meteen wat aan doen, maar helaas te laat voor mij. Toen we vertrokken bleken de campersteunen niet opgedraaid, Steun afgebroken dus. Het zal onze dag wel niet zijn. We rijden redelijk snel over een redelijke weg naar Taroudant. Onderweg zien we weer veel landbouw en argana bomen. De akkers zijn omgeploegd, maar verder is er weinig te zien. Dan door een stuk waar niets groeit, links een droge rivierbedding, rechts bergen. Als we dichter bij Taroudant komen zien we heel veel grote sinaasappelboomgaarden, de sinaaasappels moeten nog worden geplukt. Er zijn veel grote maisvelden en aardappelvelden. Rondom Taroudant staan ook erg veel plastic kassen. We kunnen niet zien wat daarin wordt geteeld. Er zijn hier en daar ook velden met komkommers of pompoenen. Er wordt aan de kust veel pompoen gegeten. Rond de middag komen we aan in Taroudant, het stadje wordt ook wel klein Marrakech genoemd, maar lijkt er niet eens op vinden wij. Mooie wegen rond de stad, maar helemaal nergens een parkeerplaats, er staat ook niets aangegeven. We rijden door een poort het stadje binnen, maar vinden geen parkeerplaats en hebben geen idee hoe bij het centrum te komen. Een marokkaan op een fiets heeft al snel begrepen dat we zoekende zijn en fietst door de wirwar van straten voor ons uit. De rit eindigt bij een prachtige parkeerplaats net buiten de stadsmuren. De bewaker van de parkeerplaats duikt op en vraagt om betaling van parkeergeld. Hij vraagt of we blijven overnachten. Dat zijn we niet van plan en het parkeren kost 1 euro voor de dag. De fietsende gids krijgt natuurlijk ook een fooi en we wandelen het stadje in. Uiteindelijk vinden we het centrale plein waar we eten in een van de restaurantjes. Daarna nog even door de souk gelopen en terug naar de camper. Bubbles even uitlaten en verder naar Agadir. Om half vier zijn we in Agadir waar  we inkopen doen in een grote supermarkt en tanken. Bij het betalen van de diesel wordt een briefje van 100 dirham(ong. 10 euro) geweigerd omdat het vals zou zijn. Bij nadere bestudering is het briefje zeker  vals: de merktekens zijn van inkt en niet zilverkleurig. Het briefje ziet eruit en voelt als krantenpapier. We hebben geen idee waar we dit valse briefje hebben gekregen. Na onze inkopen rijden we naar Aourir, een plaatsje ong. 10 km ten noorden van Agadir.  5 km uit de kust ligt daar een heel mooie camping in een dal tussen de bergen. In Aourir lijkt een soort avondmarkt gaande, dus heel veel mensen op straat. De laatste kilometers naar de camping is de helft van het wegdek weer kwijt, ach, detail. Net voor het donker staan we op de plek. Ook deze camping heeft erg weinig gasten.

28 november:  We dachten dat vanochtend markt was in Aourir en zijn op tijd per fiets naar het dorpje gegaan. Er stond een stevige wind en het was zonnig. We waren binnen een kwartier in het dorpje, 5 km bergaf en wind in de rug,  we hoefden zelf niks te doen. Er was helaas geen markt en we zijn gaan kijken of, en hoe vaak er een bus naar Agadir gaat, dan kunnen we over een paar dagen per bus om boodschappen, daarna maar koffie gedronken op een terrasje.

De terugweg naar de camping ging minder snel, bergop en wind tegen, ik miste mijn fiets ondersteuning.

In de middag een mat gekocht van de mattenverkoper die op de camping langskwam, houdt een beetje het zand buiten. Bij het verzamelen van keien om de mat tegen wegwaaien te beschermen ben ik in een doorn getrapt. Veel pijn en bloed. Lopen wordt de eerstvolgende dagen lastig.

29 november: Vanmorgen lag de elektriciteit eruit, dus koelkast op gas en koffiewater koken in de fluitketel. Rond de middag hadden we opeens weer elektriciteit, maar internet was pas tegen de avond weer beschikbaar. Vanmiddag kwamen verkopers met aardbeien en koekjes langs de campers. Op de camping staan duitsers die zich uitgebreid hebben geinstalleerd om te overwinteren: een camper om in te slapen, een grote partytent met een vloer van pallets ingericht als woonkamer. Ook de breedbeeld tv ontbreekt niet.

30 november: vandaag een wat bewolkte dag en een mager zonnetje. De was in de campingwasmachine gedaan en opgehangen op de gezamenlijke camping wasdraad. Tegen vijven was alle was weer schoon in de kast. Vandaag de volgende handelaar aan de deur: hij wilde alles repareren wat kapot was aan de camper.” Er is niets kapot.”” Maar ik kan ook alles verfraaien, een mooie bumper etc.”” Nee bedankt, we zijn tevreden over ons karretje.” Daarna was Bubbles weer eens op avontuur. Wij vonden haar terug aan de andere kant van de camping, daar ligt overdag de nachtwaakhond van de camping en dat dier heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op Bubbles. Vandaag is een heel oude franse Mercedesbus gearriveerd, de bus is ingericht als camper en wordt bewoond door  een Frans hippiestel met hond en kamerplanten. Vanavond een maaltijd besteld in het campingrestaurant. Stipt op de afgesproken tijd werd ons avondeten (kipspies, gemengde salade en frietjes) inclusief servies  bezorgd: Waar vind je nou zulke service, een afhaalmaaltijd thuis bezorgd. Het heeft ons uitstekend gesmaakt, al was afwas voor ons.

1 december: vanochtend met de fiets naar het dorp gegaan, vanuit het dorp gaat elk half uur een bus naar Agadir. Fietsen geparkeerd, de bewaker 50 eurocent gegeven en bij de bushalte op de bus gewacht. Na een half uur nog geen bus, dan houden we maar een “deeltaxi” aan, er zitten al twee passagiers op de voorbank. Wij gaan op de achterbank, na vijf km gereden te hebben staat er iemand te zwaaien naast de weg, er stappen 2 vrouwen en een 1-jarig kind in. Nu zit de taxi vol en rijden we snel door naar Agadir. Dichtbij het centrum laten we de taxi stoppen en stappen uit: kosten 1,5 euro, je kunt er niet voor gaan lopen. We doen wat boodschappen bij de Carrefour-supermarkt en eten een late lunch in een restaurantje buiten het toeristencentrum. Laat in de middag nemen we een taxi terug naar de plek waar onze fietsen staan. De taxi wil 5 euro voor de rit, doen we niet, dan nemen we wel de bus. De chauffeur heeft nog wat geknord dat hij geen zes plaatsen in de taxi heeft en dat de rit toch betaald moet worden, maar bracht ons toch voor 3 euro naaronze fietsen. Onderweg vertelde hij dat op zondag niemand werkt en het daarom zo druk is op straat. Hij heeft zelf thuis 2 koeien, een paar schapen en bijen. De honing wordt dan weer verkocht. Er staan hier in de buurt van de camping diverse velden met bijenkasten. Op de terugweg naar de camping worden we gepasseerd door 10 scootertjes met jeugdige passagiers met een sporttas op de rug, ws op weg naar een sportwedstrijd in het volgende dorp. 2 gekke toeristen die bergop fietsen zie je ze denken.

3 december: Heel de nacht heeft het gestormd en de ochtend begint met een waterig zonnetje. Om negen uur staat er al een verkoper aan de deur. Deze keer gaat het om argana-olie en cremes op basis van arganaolie. We kopen een liter argana-olie en de man gaat verder. Rond de middag is het geheel bewolkt en begint het te regenen. Een saaie dag, het regent heel de dag. We lezen dus maar een boek.

4 december woensdag: Het heeft nog heel de nacht geregend en gestormd, maar om 10 uur breekt het wolkendek en komt de zon tevoorschijn. Het is windstil. We gaan aan de weg staan om met “openbaar” vervoer naar de markt in het dorp te gaan. De eerste taxi die voorbijkomt zit vol, de volgende auto stopt en neemt ons gratis mee. De bestuurder is een bejaarde  fransman die sinds 2 jaar in Marokko woont. De andere passagier is een marokkaanse jongen op weg naar zijn werk, maar hij heeft meer vaardigheden blijkt al snel. Hij is goed in massages met arganaolie en kan ook onze haren knippen, dus als we een massage willen of een ander kapsel? Nee, lief aangeboden, maar we hoeven geen massage en ons kapsel is prima zoals het is. De Fransman brengt ons tot op de markt. Op de markt is er een enorm aanbod van vele soorten groenten en fruit van prima kwaliteit. We kopen het fruit en de groenten die we nodig hebben, lopen naar het strand om te genieten van de zee en gaan dan op zoek naar een taxi die ons mee terugneemt naar de camping. Dat gaat niet echt soepel. De eerste taxi zit al vol, de tweede weet geen camping, de derde gaat ergens anders heen en de vierde zegt dat er helemaal geen camping is aan de weg waar wij heen willen. Volgens hem ligt de camping in tegenovergestelde richting. We zijn toen naar een t-splitsing 1 km verder gelopen en daar gaan staan. Elke taxi die daar voorbij komt rijdt n.l ook langs de camping. De eerstvolgende taxi nam ons mee, hij nam ook nog een meneer met 6 lege 5-liter waterflessen mee. De flessen pasten niet in de auto, maar dat was geen probleem. Hij hield de flessen gewoon door het raampje vast en zo kwam iedereen op zijn bestemming.

5 december: In nederland is het stormachtig met springvloed zien we op tv. Sinterklaas kan de daken niet op.

Hier is het windstil en zonnig. We nemen een “deeltaxi” naar het dorp(5km), een stokoud fordbusje met 2 banken in, zonder deurkrukken of sluitknoppen. Op de passagiersstoel zitten 2 personen, da’s standaard. Gelukkig zitten er maar 5 passagiers in het busje en wij kunnen mee voor 1 euro. In het dorp aan de hoofdweg proberen een taxi naar Agadir(10 km) te krijgen, er verschijnen diverse personen die ons weten te vertellen hoe dat moet. Een heer belt ons wel een taxi, dat kost dan 100 euro. Nee bedankt. De man is boos, in Nederland kost de taxi dat ook, dus wat zeuren we nou. Dan komt een vrachtwagenchauffeur die ons wel mee wil nemen, lief bedoeld, toch maar niet. We gaan 100 meter verder staan en vangen meteen een taxi(stokoude mercedes) met 4 vrije plaatsen, die neemt ons mee voor 1 euro per persoon, eigenlijk is hun vastgestelde tarief 70 cent, begrijpen we later op de dag, maar ach. Onderweg vult hij aan tot 6 passagiers. We doen boodschappen en wandelen een stukje door de stad. We eten in een restaurantje waar we al twaalf jaar komen alvorens een taxi terug te nemen. Weer biedt iemand aan een taxi te regelen tegen een te hoog bedrag, als we daarvoor bedanken en vertellen dat we vanochtend toch echt minder hebben betaald is het commentaar: “maar dan neem je een marokkanentaxi”. Dat doen we inderdaad en dat gaat prima als je er de tijd voor neemt. Ook vanuit het dorp naar de camping vinden we snel een taxi, een Peugeot 505 stationwagen. Na 100 meter gereden te hebben stopt de taxi op een seintje van een oude vrouw langs de weg. Er worden 6 pakken stro en een grote zak bovenop de auto geladen, een jonge man stapt in, de vrouw blijft achter. Daarna rijdt de taxi weer 2 km en stopt, de jonge man stapt uit en neemt 2 pakken stro mee. Wij worden vervolgens afgezet op de camping en de taxi keert om. Er zitten nog 4 pakken stro op de auto.

7 december: gisteren een bewolkte dag met veel wind en toch nog 23 graden. Tijd voor wat huishoudelijk werk:  2 machines was gedraaid, een handwasje, het bed verschonen en de camper schoonmaken. Schoon water aanvullen en het toilet schoonmaken. De was was binnen een uur droog dankzij de harde wind.

Bubbles was ziek, wilde wel eten, maar alles kwam er even snel weer uit, zielig, want ze kan niet zeggen wat er nou mankeert. In de middag kwam er een grote kudde geiten voorbij: witte, zwarte, bruine en grijze geiten; ze maakten een enorm kabaal. Veel geiten zijn ziek want er is niets te eten: het heeft erg lang niet echt geregend en ook alle rivieren staan droog. De wind ging tegen de avond liggen en dankzij de bewolking hebben we nog tot na zessen buiten kunnen zitten.

Vandaag was het bijna windstil en zonnig. Bubbles is weer helemaal de oude. We zijn op de fiets naar een camping aan de kust gegaan, 10 km verderop. Deze camping is helemaal europeesch ingericht en staat bomvol. Via een zandpad achter de camping kwamen we bij een surfstrand, het was er best druk voor deze tijd van het jaar. Er ligt een rots in de zee die je bij laag water kunt bereiken. Aan de onderkant van deze rots zijn een heleboel marokkaanse vrouwen bezig met het verzamelen van mosselen, Ze koken de mosselen ter plekke op een houtvuurtje en ontdoen de mosselen van hun schelp. De gekookte mosselen worden overal te koop aangeboden. Er liggen tegen de kustrand ook vissershuisjes, gewoon vierkante krotten. Rond de middag zijn de vissers terug en is de vangst aan land. De bootjes liggen voor hun huisjes op het strand. Op dezelfde plek ligt een mooi visrestaurantje, dat druk bezocht wordt, een heleboel reserveringen voor een vismaaltijd rond de middag. Wij zijn geen visliefhebbers en hebben wat anders gegeten. Daarna 10 km terug naar de camping, Onderweg worden we gepasseerd door een stel nederlanders die op dezelfde camping verblijven en die vandaag naar Agadir zijn gegaan om boodschappen. Zij hebben voor ons bruin brood meegebracht, dat is hier verder niet te krijgen. We zijn al meer dan een week op deze camping, eigenlijk willen we meer naar het zuiden, maar de weersvoorspellingen houden ons tegen: we zitten niet te wachten op windkracht acht in de woestijn.

8 december: gisteravond bij het tandenpoetsen hield ik opeens een kroon in mijn handen, maar op zondag werken tandartsen ook hier niet.

Vanmiddag de berg achter de camping beklommen, echte paden zijn er niet, alleen geitenpaden, tussen de cactussen en dode struiken door. Uiteindelijk zijn we via een stuk rivierbedding weer teruggekomen bij de camping.

9 december: Bij de receptie hadden ze visitekaartjes van een tandarts in de buurt. Hij zou gespecialiseerd zijn in alle soorten tandheelkundige protheses en volgens het campingpersoneel is het een hele goeie tandarts die meerdere talen spreekt. De campingbaas kent de tandarts niet, maar denkt aan de hand van het visitekaartje dat het wel in orde is. Dan maar een afspraak laten maken bij deze tandarts, uiteindelijk hoeft hij alleen maar een kroon op zijn plek terug te zetten, dat moet toch lukken. Ik kan laat in de middag terecht. Het gebouw is vrij nieuw, maar de hal en trap zijn al lang niet schoonmaakt. Hmm.. dan komt een jong ventje tevoorschijn die me een hand geeft, ik denk dat het de assistent is, maar het is de tandarts. Ik mag even plaatsnemen in een mooie wachtkamer. Dan naar de behandelkamer en ik vertrouw het steeds minder. Een zeer beperkte hoeveelheid hele oude apparatuur, een oude computer die niet aanstaat en het ziet er niet echt schoon uit.

Hij vertelt in Rabat gestudeerd te hebben en echt tandarts te zijn. Overigens bestaat zijn talenkennis uit gebrekkig frans en vloeiend Arabisch, dat maakt de conversatie ook niet echt makkelijk. Nou ja…uiteindelijk de kroon terug geplakt op de juiste plek, ik verdenk hem ervan bisonkit te hebben gebruikt, we zullen maar afwachten hoelang dit goed gaat. Alvorens te vertrekken gevraagd om een rekening om deze te declareren bij de eigen verzekering. Maar een rekening kon hij niet uitschrijven, ook geen betalingsbewijs, hij had geen officiele stempel. Dan maar een betalingsbewijs zonder stempel, maar ook dat was niet mogelijk. Terug op de camping de receptie maar geadviseerd niemand meer naar deze tandarts te sturen daar hij absoluut niet voldoet aan europeesche normen.

10 december: Vanochtend is Thieu naar Agadir gegaan. Tijdens de fietsrit naar het dorp breekt de remkabel van de achterrem en het achterwiel loopt vast. Gelukkig gebeurde dit vooraan in het dorp. Hij heeft zijn fiets gestald bij een lantaarnpaal en een “deeltaxi” genomen naar Agadir. Op weg naar Agadir werd de taxi aangehouden door de politie. Die politie staat daar altijd, maar laat taxi’s en toeristen meestal met rust. Vandaag controle identiteitspapieren van de chauffeur en inzittenden. Thieu had geen enkel identiteitsbewijs bij zich en heeft de agent in het engels verteld dat hij hem niet kon verstaan. Dat was blijkbaar wederzijds en ze lieten Thieu verder met rust. Op de terugweg heeft de ” deeltaxi” Thieu afgezet bij de fiets. Ter plekke is hij in een “deelbusje” gestapt naar de camping, de fiets werd gratis meegenomen op het dak.

11 december: vannacht begon het opeens te stormen, heel de nacht zijn we heen en weer geschud, tegelijkertijd liep de temperatuur op, vanochtend om 8 uur was het bewolkt en al 20 graden. Vanmiddag is de wind even gaan liggen, maar om 21.00 stak weer plotseling een storm op, de temperatuur is nog steeds erg hoog. Vandaag was er weer weekmarkt in het dorp. Weer met een deelbusje naar het dorp en terug gegaan. Op de heenweg deelden we het busje met 13 marokkanen, verdeeld over 3 banken. Op de terugweg hadden we alle plek en een chauffeur die bijzonder netjes reed, een zeldzaamheid hier. Op de markt was het niet echt druk, veel plekjes waren niet bezet en in tegenstelling tot vorige week, toen alles zich afspeelde onder zeildoek en parasols, lag nu alle koopwaar in de open lucht, over kleding etc lag vaak een stok, zodat de koopwaar niet zou wegwaaien. We hebben verse groenten gekocht voor de eerstvolgende dagen en 12  “homemade”, versgebakken, cocos-macaronen. Mensen bakken die thuis en verkopen die meestal voor 10 eurocent per stuk, wij vinden ze heerlijk en ze zijn niet in de winkels te koop.

13 december: Bubbles vriendinnetje Lotje is gisterochtend vertrokken van de camping. Gisteravond viel mijn kroon weer van de kies af. Ligt nu netjes in een doosje tot ik thuis weer naar de tandarts kan. De receptionist van de camping merkte nog op dat ik dan bij de tandarts moest gaan klagen, maar dat lijkt me verspilling van mijn tijd. Vanmorgen om 10 uur vertrokken naar Agadir, boodschappen gedaan bij de Marjane supermarkt en daarna naar het 100 km zuidelijker gelegen Tiznit gereden. De camping ligt midden in het dorp en is goed bezet. We tellen 4 Nederlanders, veel Fransen en  Italianen, wat Duitsers Zweden en Finnen en enkele Belgen. De plaatsen zijn erg klein en je staat hier wel heel erg dicht op je buren. Thieu heeft bij een fietsenmaker hier in het dorp vanmiddag een nieuwe remkabel gekocht, en gemonteerd. Kosten 40 eurocent voor 2 remkabels.

14 december: vandaag geprobeerd de internetdongel van maroc telecom te verlengen, internettijd was n.l afgelopen. Het is niet gelukt: je moet nl eerst het mobiele nr van je kaart gaan halen bij een kantoor van Maroc Telecom, vervolgens koop je een opwaardeerkaart, vervolgens wordt je beltegoed, in dit geval internet tegoed weer telefonisch opgewaardeerd. Maroc Telecom kantoor is het weekend gesloten,  maar we vonden een ander agentschapje met een man die prima frans sprak en alles voor ons wilde regelen. Helaas lag de dongel met simkaart nog in de camper. Het kantoortje zou heel de dag open zijn, dus om 3 uur met de benodigde spullen terug naar het agentschapje. Helaas was de man van die ochtend er niet en het aanwezige jongetje wist van niets en kon ons niet helpen. Toen maar geprobeerd een los simkaartje met 10 dagen internettegoed te kopen, maar ook dat wilde niet lukken; kennen we niet of is op. Veel campings hier bieden wel wifi aan, maar dat is niet altijd stabiel, werkt soms alleen in de vroege ochtend goed.

Op deze camping zien we wat meer van het leven van de overwinteraar: ze komen elk jaar terug en vormen groepen. Ze roddelen en kaarten en drinken samen koffie(of wat sterkers) tussen 13.00 en 15.00 zie je niemand,: middagdutje, daarna Jeu de boules. In de ochtend is er tijd voor huishoudelijke taken: de was, boodschappen etc. Sommigen zijn verontwaardigd dat ook hier de prijzen stijgen, dat is nergens voor nodig, het leven hier kost immers niks is de redenering. Rond vijven moeten massaal allerlei rassen honden uitgelaten worden. Daarna verdelen de groepen zich: een gedeelte gaat het stadje in, anderen kijken tv en natuurlijk heeft iedereen een laptop of tablet.

Sommigen hebben kerstversieringen aangebracht, hier en daar een bonte kermis van prulletjes en knipperende, verkleurende lichtkettingen, de amerikanen zouden er jaloers op zijn.

Tegen de avond zijn we in het stadje gaan eten: er is voetbal op tv en dus zitten in veel zaken de marokkanen op een rijtje naar het voetbal te kijken. Uiteindelijk besluiten we naar hotel Mauretania te gaan, dat schijnt goed eten te hebben en mag alcohol schenken. Aangekomen vragen we of we kunnen eten en of ze “brochettes”(vleesspiesen) hebben. Ja die serveren ze. Vervolgens krijgen we een tafel en wordt de drank geregeld. We wachten op de menukaart…denken we. Er wordt een gemengde salade voor onze neus gezet met een mandje stokbrood. We beginnen te vermoeden dat ons niets gevraagd gaat worden en we gewoon een maal voorgezet gaan krijgen. Na de overigens prima smakende salade volgen rundvlees-spiezen met frites.

Allemaal lekker, maar we maken toch wel graag zelf een keuze. Bij het afrekenen valt de rekening alles mee. Wel maakt de man nog reklame voor zijn couscous die hij morgen in de aanbieding heeft. Hij kijkt niet blij als we zeggen dat we geen couscous lusten.

Dit stadje aan het begin van de woestijn lijkt de modernisering van Marokko gemist te hebben. Hoewel er mooie straten met auto’s en moderne gebouwen zijn, zijn er geen moderne winkels en meer belhuizen in elke straat dan we elders in Marokko hebben gezien. Er lopen maar weinig westers geklede vrouwen, wel erg veel vrouwen met gedeeltelijke gezichtsbedekking. Tiznit is vooral bekend om zijn zilveren sieraden en die zijn dan ook ruimschoots aanwezig.

16 december: Gisteren een rondje door de oude  stad gefietst, Weinig bijzondere straatjes. Op een van de hoofdstraten was een druk bezochte fruitmarkt maar  veel winkeltjes waren dicht.

We halen hier ons brood bij een bakker 100 meter vanaf de camping, het brood is altijd heerlijk vers en nog warm.

Vandaag regent het al sinds de vroege ochtend zachtjes, de grond wordt er nauwelijks nat van. Het is fris buiten en erg stilletjes op de camping, iedereen blijft binnen. Een marokkaan vertelt heel enthousiast dat dit veel regen is en dat die nodig is voor het gras want alles is droog. Inderdaad hangen zelfs de cactussen er verlept bij, maar van de hoeveelheid regen van vandaag zullen ze niet opknappen. In de stad een internet tegoed kaartje voor 2 euro gekocht, een kraskaart zoals in Nederland. Je moet de code naar maroc telecom sms-en dan komt het nieuwe tegoed bij het huidige tegoed. De code is inmiddels verstuurd, maar de hoeveelheid internettegoed is nog niet veranderd. Duurt misschien even voor dat doorkomt, we wachten af.

Het is onderhand tijd voor een haarknipbeurt. De dames op de camping die ik gevraagd heb naar een goede kapster konden geen advies geven; ze laten hun haren niet in Marokko knippen. Naast de camping zit een kapster, dus die maar bezocht, ze heeft voor 5 euro kort geknipt. Wat korter dan bedoeld, maar dat was elke marokkaanse knipbeurt hiervoor ook.

Om 18.00 staat er opeens een marokkaan voor ons raam, Hij verkoopt soep, of we ook willen?, nee geen soep dank je. Geen idee welke soep, zal wel Harrira zijn, de meest bekende en gegeten soepspecialiteit in Marokko.

18 december: Overdag een lekker zonnetje en temperatuurtje, maar ’s-Avonds moet de verwarming ook hier aan. Gistermiddag zijn we even het stadje in geweest, toen we  anderhalf uur later terugkwamen was de camping bijna vol, blijkbaar zijn de fransen nu massaal afgezakt naar het zuiden voor de kerst. Daar de staanplaatsen op deze camping(Tiznit) erg klein zijn wordt het nu hoog tijd om te verhuizen.

Vandaag zijn we op tijd vertrokken naar Marrakech, voor de middag is het nog niet zo druk op de wegen. De autoweg Agadir-Marrakech is een schitterende rit door het atlasgebergte en de woestijn ten westen van Marrakech. Vooral in de bergen zie je geweldig mooie en afwisselende landschappen. Vanuit de weg zien we in de verte sneeuw liggen op de bergtoppen. We verlaten de snelweg tegen 14.00 en dan ergens bij een rotonde gaat het fout en komen we midden in de stad, dicht bij het oude centrum terecht. Onze autobrandstof is bijna op en er liggen geen tankstations langs de weg. Het is een enorme chaos bij het treinstation en op alle kruispunten staat veel politie. Uiteindelijk terechtgekomen op de weg naar Agadir, gelukkig nog op tijd een tankstation bereikt. Probleem is dat we helemaal aan de andere kant van de stad moeten zijn, dus na het tanken weer richting centrum. De drukte en chaos is inmiddels nog groter geworden en we staan vanaf het treinstation gelijk in een file richting Casablanca. Uiteindelijk komen we erachter dat er vandaag twee belangrijke voetbalwedstrijden in het kader van de WK voor clubs zijn in het stadion van Marrakech. De camping waar we naartoe gaan ligt erg dicht bij dat stadion, dus over 10 km rijden we 1,5 uur. Overal om ons heen toeterende en roepende marokkanen met vlaggen, t-shirts en alles wat bij voetbal hoort. Uiteindelijk zorgt de politie ervoor dat we de weg naar de camping kunnen bereiken.

20 december: Eergisteren heeft Casablanca de halve finale wk voetbal voor clubs gewonnen en mag zaterdag de finale spelen tegen Bayern Munchen. Zaterdag middag wordt om de 3^e en 4^e plaats gespeeld, om 20.30 is de finale. Die dag moeten we dus niet naar de stad want dat gaat vast niet lukken. Over 3 dagen arriveren de kinderen per vliegtuig in Marrakech. Dus vandaag per taxi naar het oude centrum van Marrakech om alvast te zoeken waar hun hotel ligt en tevens te checken of de reservering nog in orde is. Er is enorm veel politie op straat en voor we de stad bereiken hebben we een paar politieposten moeten passeren die bijna elke auto controleren. Het gerucht gaat dat morgen de koning naar de voetbalfinale komt kijken, maar niemand weet het zeker, wat wel zeker is dat er veel “politie van de koning” op de been is.

Het is enorm druk in het oude centrum van de stad, veel toeristen, maar ook veel marokkanen en overal proberen mensen vlaggetjes en shirts te verkopen voor het voetbal van morgen.

Na wat rondvragen vonden we het hotel waarin onze kinderen vanaf maandag gaan verblijven. Het hotel blijkt aan het eind van een steegje te liggen, we hebben zelf eerder in andere hotels in dit steegje verbleven en ligt dicht bij het drukke Djemaa El Fna plein. Het hotel ziet er leuk uit en de reservering is in orde. De receptionist laat ons de geboekte kamers zien. Tot zover alles prima in orde. We gaan nog even de souk in, maar er is niks veranderd en na al die jaren hebben ze ook niks in de aanbieding wat we willen kopen. Na een late lunch in een restaurantje aan de rand van het plein en in een mager zonnetje, komt de taxi ons op de afgesproken tijd ophalen. De chauffeur klaagt dat het voetbal alles in de stad verpest: door het voetbal blijven de toeristen weg. Was ons niet opgevallen. We hebben nooit eerder zoveel buitenlanders in Marrakech gezien.

De camping is inmiddels half gevuld, da’s blijkbaar minder dan andere jaren, maar we hebben hier een leuke staplaats en het is een mooie camping met prima sanitair.

21 december: Het publiek op deze camping is heel wat gevarieerder dan op de vorige camping: geen overwinteraars die 3 maanden op dezelfde plek blijven, maar allerhande leeftijden en nationaliteiten die de koude europeesche winter gebruiken om wat van warmere oorden te zien. Ook de gemiddelde leeftijd ligt ver onder de 80 op  deze camping. Veel mensen krijgen voor de kerst familie of vrienden op bezoek, de kamers die de camping verhuurt zijn dan ook allemaal bezet.

Vandaag dus de cupfinale Casablanca-Bayernmunchen. Overal in de buurt staan politie agenten en militairen, Om de 20 meter op de hoofdweg een agent of militair, in de velden rondom het stadion agenten en militairen. De ME ligt dichtbij in een veld klaar om in actie te komen, de brandweer en pechsleepdienst zijn ook paraat. Politie te paard is alom aanwezig, de politie van de koning is ook overal aanwezig, echter niemand weet of de koning komt kijken. De camping is amper bereikbaar, je moet door een eindeloze reeks politiecontroles. Wij zijn per fiets gaan kijken naar de gekte rondom het stadion, maar we mochten nergens blijven staan om te kijken. Volgens de agenten was  het gevaarlijk om ergens in de buurt te blijven staan.

Op dit moment volgen we de wedstrijdbeelden op tv met live geluid vanuit het stadion.

Marokko 2013/2014 deel 2

22 december: Niets meer te merken van voetbal vandaag. Op de camping is het een komen en gaan van voertuigen, er zijn mensen, vnl. Fransen, die alleen voor de kerstvakantie naar zuid-Marokko gaan, dat betekent dat ze haast hebben; overnachten en de volgende ochtend snel weer verder. Vandaag was het zonnig en windstil, een heerlijke dag en we zijn naar een wijk gefietst hier 7 km vandaan. Volgens de buren was daar en overdekte markt met verse groenten. We hebben die overdekte markt gevonden en na een rondje over de markt in een cafeetje bij de markt koffie en sap gedronken. Thieu bestelde Fanta Orange en kreeg een heel groot glas vers sinaasappelsap. Kosten: minder dan 1,5 euro voor koffie en sap. In hetzelfde cafeetje serveerden ze ook Kebab. Op de vraag of we die ook konden meenemen werd onmiddellijk kebab met frites klaargemaakt en ingepakt. Lekker makkelijk en na opwarmen van de Kebab hadden we met een kropje sla een heerlijk avondmaal.

23 december: vandaag met de camper naar het centrum van Marrakech gereden, Nog steeds erg veel politie op de been, meerdere controleposten als we naar de stad rijden. Later begrijpen we waarom, de koning verblijt in de stad tot na kerst. Op de parkeerplaats achter de beroemde moskee van Marrakech kun je overnachten, dit jaar kun je er zelfs elektriciteit krijgen voor je camper. De overnachtingsprijs is dan ook 4 euro hoger dan vorig jaar. Voordeel is dat je maar 100 meter van het centrale plein staat. Er staan nog meer campers en in de stad is het enorm druk. Dichtbij is een kantoor van Maroc Telecom en daar we wat problemen hebben met het opwaarderen van onze pre-paid internetdongel wandelen we naar dat kantoor toe. Het probleem met de dongel is snel opgelost en we gaan nog even zitten in het bijbehorende park. Als we weglopen bedenk ik na 100 meter dat ik de fotocamera ook bij me had toen we gingen zitten. We lopen terug maar vinden geen camera. Terug bij de camper is ook daar de camera niet. Dan snel naar het kantoor van Maroc Telecom, misschien is ie daar afgegeven. Halverwege kom ik drie jongens tegen die een camera lopen te bestuderen, de mijne. In een opwelling probeer ik de camera af te pakken, maar dat lukt niet en volgens de heren is het hun camera. Ook de mededeling dat ik dan nu naar de politie ga maakt geen indruk. Misschien had ik heel hard moeten gaan gillen om een opstootje te veroorzaken, maar ja…. Weg camera dus. Gelukkig was het een oude camera en stonden alle gemaakte foto’s tot nu toe al op de computer, maar het blijft vervelend.

Om 18.00 een taxi naar het vliegveld genomen. Daar waren we keurig om 18.30. Het vliegtuig met de kinderen was al geland, dus dat ging goed. In de aankomsthal van het vliegveld was het erg druk en het duurde ruim een uur voordat de kinderen er waren met hun bagage. Nadat de bagage in het hotel was gebracht zijn we in een restaurant aan de rand van het plein wat gaan eten.

24 december; Om 5.15 werden we gewekt door het geluid ut de moskees in de buurt van de parkeerplaats waar we overnachtten. Tijd voor het gebed, maar niet voor ons en we draaien ons nog een keer om.

Om 10 uur voor de zekerheid bij Maroc Telecom gaan vragen of ik daar mijn camera heb laten liggen, maar helaas…Ze willen wel om 2 uur de bewakingsvideo nakijken om te zien of iemand de camera gepakt heeft. Heel erg lief, maar daarmee komt de camera niet terug. Na ons bezoek aan Maroc Telecom zijn we gaan ontbijten aan de rand van het Djemaa El Fna plein. Het is dan al behoorlijk druk op het plein, allerhande “kunstenaars” zijn al aanwezig om het publiek te vermaken en zo de kost te verdienen. Na het ontbijt met Tamara, Raimond en Jean de El Baadi paleisruine bezocht. Op de muren nestelen de ooievaars. Daarna naar de graven van de Sadien dynasty, zij leefden rond de 16^e eeuw. Zelfs met plattegrond in de hand hebben we moeite de graven te vinden, ze liggen nl ergens verstopt en de toegang is een supersmal steegje. Daarna lunch op het dakterras van een restaurantje. Om 15.00 met de kinderen nog een afzakkertje genomen in de camper en toen teruggereden naar de camping. Op de camping is het inmiddels erg druk. Veel mensen gebruiken deze camping om te overnachten op weg naar nog zuidelijker plekken. Naast ons zijn nederlanders aangekomen voor een overnachting op weg naar het zuiden, ze hebben een soortgelijk hondje als bubbles en de twee honden zijn erg blij met elkaar. Na een douche is het tijd om de kinderen te ontvangen voor het kerstdiner in het restaurant. Ze brengen een kerstboompje mee dat verlicht wordt via de usb-poort van de laptop. Het campingrestaurant is aardig vol en leuk aangekleed voor kerst. Het diner is lekker en gezellig en tegen tienen haalt een taxi de kinderen weer op om hen terug te brengen naar hun hotel in de stad.

25 december: De kinderen genieten een vrije dag in het centrum van Marrakech en wij doen rustig aan op de camping. Er is een wasje te doen en bubbles moet nodig gekamd worden. We hebben inmiddels een huurauto en hebben boodschappen gedaan, wijn, bier en voedsel moesten worden aangevuld. Er staat veel wind vandaag, dus de was is snel droog. Onze andere buren kwamen tegen de avond terug van 2 dagen Ait Benhaddou met hun kinderen en kleinkinderen, dus een heel verhaal van de buurkinderen over hun reisje.

Er is gisteren ook een georganiseerde reis gearriveerd met 20 vw-camperbusjes, zij gaan volgens zeggen morgen weer terug naar het noorden. We hebben ons eigen kerstdiner vandaag klaargemaakt en met een glaasje wijn genoten in de camper. Op Tv zijn kerstprogramma’s en inmiddels regent het hier.

26 december: Vandaag om half elf de kinderen opgehaald in Marrakech centrum voor een bezoek aan de Ourika Vallei. Het is een 75 km lange kronkelende doodlopende weg langs een rivier door een schitterend landschap. Er staat weinig water in de rivier en overal zijn restaurantjes met terrasjes langs de rivier. Helaas liggen de meeste terrassen in dit jaargetijde in de schaduw, niet echt aantrekkelijk. Er zijn ook overal pottenbakkers en tapijtwinkels langs de weg. Overal lopen gammele bruggetjes naar de overkant van de rivier. Aan het einde van de route ligt een dorpje met nog meer restaurantjes en souvenirwinkeltjes. Langs de route zijn verschillende parkeerplaatsen van waaruit je een mooi uitzicht over de vallei hebt; op deze parkeerplaatsen zijn ook de souvenirverkopers en wat dromedarissen aanwezig. Ze doen allemaal hun uiterste best om hun koopwaar aan de man te brengen. Helaas weinig kopers.

Uiteindelijk koop ik een kettinkje van een oude man die er ziek en hongerig uitziet. De prijs van zijn kettinkjes is in rap tempo 60% gezakt en de man ziet er beroerd uit.

Na een lunch in een aardig restaurant gaan we op zoek naar de watervallen. Onmiddellijk bieden de gidsen zich aan, maar we willen zelf op pad. Via een gammel bruggetje komen we op een pad richting watervallen. Het pad is erg rotsachtig en het dreigt een ware klimpartij te worden. Een erg lastige route voor Bubbles, dus ik ga met Bubbles terug naar het restaurant om op Thieu en de kinderen te wachten die wel verder klimmen. Zij horen onderweg dat er nauwelijks water is in de watervallen, tot bij de watervallen is het nog een uurtje klimmen en ook zij komen na een tijdje terug zonder de watervallen gezien te hebben.

In de avond zijn we door de kinderen getrakteerd op een gezellig diner in een heel erg mooi en druk bezocht restaurant. In het restaurant treden buikdanseressen op, zij geven geen show, maar komen bij de diverse tafels om de mannen te verleiden met hun te dansen. Uiteraard verwachten de dames een geldelijke beloning voor de aandacht die ze je geven. Om dat duidelijk te maken hebben ze bij binnenkomst al een biljet van 100 dirham tussen de spaghettibandjes van hun outfit zitten.

Om elf uur gaan we terug naar de camping, het Djemaa el Fna plein is zo goed als leeg; alle kunstenaars zijn verdwenen, net als het publiek. De restaurantjes zijn aan het opruimen, morgen begint het hele circus opnieuw.

29 december 2013: Eergisteren de camper opgeruimd en reisklaar gemaakt, de kinderen zijn naar de camping gekomen voor het laatste diner in Marokko. Ze hebben eerst de souk leeggekocht en de toegestane kilo’s bagage worden ruim overschreden, dus we stoppen wat aankopen in de camper om mee te nemen naar Nederland. Gisteren zijn de kinderen met de hoteltaxi naar het vliegveld gebracht en wij vertrokken om 08.00 vanuit Marrakech naar het Noorden. Onderweg is het in eerste instantie nogal mistig, maar er is weinig verkeer op de tolweg en we kunnen goed doorrijden. Ten zuiden van Casablanca is een auto meerdere malen over de kop gegaan en ligt in de vangrail, de hulpdiensten zijn aanwezig. Er gebeuren erg veel ongelukken in Marokko, velen rijden ongedisciplineerd, geen rekening houdend met andere verkeersdeelnemers, en ze weten de claxon erg makkelijk te vinden, dus er is altijd veel getoeter op de weg. Ze houden ook van de korste weg van A naar B, voetgangers laten zich dus niet hinderen door hekken of autowegen, en als je met je auto links af wil doe je dat, maakt niet uit of je een andere verkeersdeelnemer hindert. In de buurt van Casablanca begint het ook te regenen, de eerste regen die we zien sinds weken, onze vooruit van de camper blijkt nog steeds lek ondanks alle kit van de eerste dagen. Heel vervelend en een handdoek moet het lekkende water dan maar opvangen. Rond de middag gaan we tanken en gaan op de parkeerplaats staan om een boterham te eten. In een gebouwtje bij het tankstation is een gebedsruimte en blijkbaar is het tijd voor een gebed, Binnen enkele minuten staan we zo ongeveer vast geparkeerd door auto’s waarvan de chauffeurs blijkbaar moeten bidden. Parkeervakken hebben geen betekenis meer en snel verhuizen we naar het eind van de parkeerplaats alvorens muurvast klem gezet te worden. Omdat de reis voorspoedig verloopt besluiten we door te rijden tot een camping 30 km ten zuiden van Ceuta. Rond vijven komen we aan op de camping in Martil, de camping is al aardig gevuld met campers, blijkbaar allemaal inkomend want het meisje van de receptie vraagt waar we vandaan komen; Ceuta of Tanger-Med. Ze kijkt wat verbaasd als ik zeg dat we op weg zijn naar Ceuta.

We hebben er 650 km opzitten vanaf Marrakech, een fikse rit voor een dag en bubbles is heel blij dat ze uit de bench mag.

Martil is een heel mooi kustplaatsje aan de middellandse zee in Noord Marokko, Ze hebben een kilometerslange goed onderhouden boulevard, de camping ligt maar een paar honderd meter van het strand, maar heeft erg verouderd sanitair, sinds dit jaar meer dan 1 warme douche, alles blinkend schoon.

Tegen de avond krijg ik koorts en ben ik snipverkouden.

Na een goede nachtrust en een paar paracetamolletjes vanmorgen via een heel mooie kustroute naar de grens gereden. Het is vrij druk bij de grens naar Ceuta, veel marokkanen en spanjaarden die de grens over willen. We laten de paspoorten afstempelen, bij de volgende post de formulieren als bewijs dat we de ingevoerde auto weer mee nemen naar huis afstempelen, alles gaat snel en niemand die het wil hebben over een mysterieuze aanhanger. Net als we denken, dat het erg snel gaat vandaag zet de douane ons aan de kant, wat kloppen en tikken op de camper, eentje kijkt in wat kastjes en bekijkt ernstig de boiler/verwarmingscombinatie. Daarna verdwijnen de heren en mogen we doorrijden. De Spanjaarden zijn alleen geinteresseerd in de hond. Inentingsboekje wordt bekeken en een beambte wil bubbles graag zien . Bubbles zit in de bench en ik vertel dat hij dan maar even mee moet gaan kijken in de camper. Toen mochten we doorrijden, maar even later staat er politie die weer papieren wil controleren. De agent vraagt hoe lang we erover doen om nederland te bereiken, we zeggen dat dat toch wel een dag of vijf duurt. Hoe moet dat dan met nieuwjaarsavond vraagt hij ontdaan, die vieren we gewoon in

Spanje leggen we uit en we mogen doorrijden. Dit soort controles vinden nog diverse keren plaats voor we de haven van Algeciras kunnen uitrijden. Deze keer maakten we de overtocht op een snelle Ferry, een enorme boot met erg veel zitplaatsen verdeeld over een paar lounges. Overal kun je zakjes krijgen in geval je zeeziek wordt. De Ferry maakt ook nogal wat schommelende bewegingen onderweg.

Om vier uur komen we aan bij de camping in Manilva, 40 km ten oosten van Algeciras. De camping is goed gevuld maar heeft nog een plek voor ons. Hier blijven we in elk geval tot na nieuwjaar.

Het tijdsverschil van een uur is wel even wennen, wekenlang keken we om 19.00 naar het Nederlandse 20.00 journaal.

2 januari 2014.

Het weer is hier tot nu toe wel aardig in vergelijking met Nederland, er staat vrij veel wind en de zon schijnt veel. Overdag is het een paar uur heel erg lekker om in de zon te zitten of te fietsen. Wel wordt er voor de komende dagen regen voorspeld. De camping is de meest luxe die we ooit bezocht hebben en dat is echt genieten. Als je gaat douchen zeker weten dat er water, zelfs warm water uit de douchekop komt zonder eerst te controleren of de kraan en douchekop aanwezig zijn en zonder vooraf te checken wat de watertemperatuur vandaag weer is. Alle kampeerders lijken erg praatgraag, dus het kan best even duren voor je je bestemming bereikt als je naar het toiletgebouw wilt. Ze hebben hier zelfs een wasdroger die je was helemaal droog blaast voor 1 muntje. Wel lastig dat je even moet opletten welke taal aan de beurt is, was in Marokko alles frans, hier is geen fransman te bekennen, alles duitsers en vooral veel engelsen.

De camperaars blijven zich verplaatsen, zelfs op oudjaarsdag waren er aankomende en vertrekkende kampeerders.

We hebben deelgenomen aan de door de camping georganiseerde oudjaars party. Eerst een maaltijd in buffetvorm die overheerlijk en goed verzorgd was, daarna live muziek en om middernacht champagne. Bij aankomst in het restaurant was er voor iedereen een zakje met pruik, toeter etc. Die moesten blijkbaar tegen twaalven als persoonlijke versiering dienen.

De meeste deelnemers aan de party waren engelsen. Toevallig zaten we naast een duits stel dat we net na aankomst hadden leren kennen. De man was net zo toevallig op 1 januari jarig. Na het eten gingen de engelsen dansen, maar ondanks de muziek misten we de sfeer van oudjaarsavond. Het was een beetje saai. Ook buiten was er weinig te beleven, geen knal te horen, ergens in de verte lichtte de lucht op, mogelijk van vuurwerk.

Je kunt hier kilometers ver langs het strand fietsen via een verhard pad. Het strand is verlaten in dit seizoen en alle aanwezige strandtentjes zijn gesloten. De restaurantjes in de aangrenzende dorpjes zijn veelal ook gesloten.

Ergens heeft een kunstenaar 3-dimensionale figuren gemaakt van strandzand, heel erg mooi om te zien. Ook staat de spaanse versie van gelukkig nieuwjaar erbij, gemaakt van zandletters. Tegen de boulevard ligt een zeil waarop je een geldelijke beloning voor dit moois kunt gooien. We vonden dit kunstwerk wel een euro waard.

Vandaag een sombere dag met nu en dan wat regen, ook dat hoort erbij.

Morgen maar weer eens opruimen en dan zaterdag naar Salamanca. We naderen langzaam Nederland weer.

5 januari 2014:

Eergisteren heeft het bijna heel de dag gemotregend in Estepona. Tussen de druppeltjes door hebben we opgeruimd en de camper schoongemaakt.

Gistermorgen om 08.00 zijn we in de regen vertrokken naar Salamanca. De voorruit lekt nog steeds flink, 2 natte handdoeken zijn het resultaat van 1 nacht regen. Toen we vertrokken was het nog donker. Het was zaterdag en er was niet echt veel verkeer op de weg. In de buurt van Caceres valt er natte sneeuw. Je kunt ook zien dat het al erg veel geregend heeft, overal in de akkers staan grote waterplassen. In Merida zijn alle riviertjes buiten hun oevers getreden. Er zijn langs deze weg erg veel ooievaarsnesten, maar er is maar een enkel nest bewoond op dit moment. Op sommige plaatsen heeft men de zonnepanelen niet op huizen geplaats, maar in het veld; honderden zonnepanelen bij elkaar. Ziet er wat vreemd uit. Onderweg hebben we in een tankstation ducktape gekocht, er wordt nog meer regen voorspeld op de rit naar Nederland en de lekkende voorruit begint erg vervelend te worden. Bubbles gedroeg zich als een voorbeeldig hondje, 650 km in de bench en ze gaf geen kik. Was wel erg blij toen we eindelijk in Salamanca aankwamen. Toen het droog werd hebben we de ducktape over de raamrubbers van de voorruit geplakt. Vandaag weer op tijd uit Salamanca vertrokken, opnieuw een lange rit naar een plaatsje in Frankrijk dicht bij de Spaanse grens. Onderweg weer veel regen, maar de ducktape helpt voorlopig, geen lekkage vandaag. Onderweg komen we erg veel caravans en campers tegen, op weg naar warmere oorden. We worden ingehaald door veel fransen, zwitsers en heel veel portugezen, ze lijken allemaal met vaart op weg naar huis nu de kerstvakantie ten einde loopt. Na ruim 1200 km in twee dagen gereden te hebben is het tijd voor minstens een rustdag alvorens verder noordwaarts te rijden.

Meer foto’s op:

http://picasaweb.google.com/mg.parren/Marokko20132014#

Marokkoreis 2012

Donderdag 1 november 2012

We zijn vertrokken. De reis tot na Parijs ging voorspoedig. Mooi zonnetje, rustig verkeer. Wij besloten om bij Blois te gaan eten en dan door te rijden tot na Poitiers en te overnachten op een parkeerplaats aan de autoweg. Een lampje in de camper aangelaten toen we gingen eten, het werd immers al donker. Toen we terugkwamen van ons diner was het donker in de camper. Geen stromend water, geen verwarming. Conclusie: er is iets mis met de huishoudaccu. Dan maar een camperplaats met electriciteit zoeken. Die vonden we in Cougon(dachten wij), echter bij aankomst bleek het een modderige parkeerplaats waar alle faciliteiten waren gesloten ivm de winterstop. Dan naar Niort, ook daar was een camperplaats in de stad met electriciteits aansluiting. 30 km door over bochtige weggetjes en dankzij Tom Tom vonden wij de plek in Niort, helaas zonder electriciteits aansluiting. De 8 aansluitingen die er waren, waren al bezet. Dan maar op de enige overgebleven lege plek gaan staan. Het was inmiddels half tien ’s- avonds en we waren wel moe.

2 november: Slecht geslapen van de kou. Om 8.30 uur vertrokken in Niort. Eerst maar tanken. Ten noorden van Bordeaux was het erg slecht weer, hagel, onweer en hoosbuien en tot onze verrassing wilden de ruitenwissers niet meer stoppen met vegen, de dop van de benzinetank is blijven liggen in Niort. Kan er nog wel bij.

Na Bordeaux scheen de zon en was het 21 graden. Geen oponthoud op de weg en om 15.00  stonden we op een mooi plekje op een camping in Urrugne. Voor diegenen die denken dat we alleen staan; half de camping is gevuld met campers en caravans op weg naar zonniger oorden in de winter. Inmiddels een nooddop gekocht voor de benzinetank en morgen wat doen aan de defecte huishoudaccu. De ruitenwissers werken weer naar behoren, hadden blijkbaar wat last van het enorm slechte weer van vanmorgen. Bubbles blijft opmerkelijk rustig bij de lange ritten van de laatste twee dagen.

6 november. Gistermorgen na een koude nacht op tijd vertrokken uit Salamanca. De camping in Salamanca had maar enkele gasten, echter 3 geweldige sanitairgebouwen geopend. De douches waren heerlijk warm en schoon. ’s-avonds gegeten in het bij de camping behorend hotel. Voor ons nederlanders opende het restaurant wel erg laat. Vanaf 20.00 kon er gedineerd worden. Ook het menu was bijzonder, Kalfsfilet met Iberico-ham, een spiegelei en frietjes. Over een nagenoeg lege autoweg in recordtijd naar Sevilla gereden, bijna 500 km zuidelijker. Onderweg geprobeerd een belegd stokbroodje te krijgen als lunch. Dat lukte niet. Uiteindelijk ergens een sandwich gekregen. Men spreekt hier echt alleen spaans en wij dus niet. Onderweg mooie landschappen; heuvelachtig met druiven, olijfbomen, veeteelt en akkerbouw.

We zijn nu op een camping enkele kilometers ten zuiden van Sevilla. De temperatuur was hier gisteren beduidend hoger dan in Salamanca, vannacht is het gaan regenen en het regent rond de middag nog steeds. Hier staan meerdere campers en enkele caravans van diverse nationaliteiten, zelfs een stelletje met een tent. De camping ligt vlakbij een enorme supermarkt. Op de camping lopen een paar mooie poezen waar bubbles onmiddellijk achteraan wilde gaan. De staanplaatsen zijn erg klein, we gebruiken dus anderhalve plaats, dat mag in dit seizoen.

8 november: De ochtend begon gisteren zonnig, dus we namen  de bus naar Sevilla voor een bezoek aan de oude stad. Het is een ritje van een half uur dat 1,55 euro kost. Aangekomen in het centrum van Sevilla begon het te druppelen. Eerst maar de universiteit en de cathedraal bezoeken. De cathedraal is een enorm gebouw met erg veel ruimtes en een toren. Een prachtige cathedraal met veel beelden, schilderijen en kerkelijke rijkdom. Boven op de toren heb je bij goed weer een mooi uitzicht over de stad. Toen we na ruim een uur uit de cathedraal kwamen goot het. Na een hapje eten en een kop koffie goot het nog steeds en we besloten terug te gaan naar de camping. Bubbles had tijdens onze afwezigheid de camper bewaakt en was blij dat we terugwaren. Ivm de weersvoorspellingen besloten wij nog een extra dag bij Sevilla te blijven. Het regent n.l tot ver in Marokko.

Ook vannacht en vandaag heel de dag regen, met onweer. Op straat lopen en fietsen mannen die paraplu’s verkopen, een bloeiende bussiness op deze natte dagen. Waar we ook aan moeten wennen is dat alle verkeer stopt als je in de buurt van een zeebrapad loopt, we voelen ons dan verplicht om meteen over te steken. Om de tijd te doden maar een exclusieve merken outlet bezocht hier in de buurt. Grote winkels van meest voor Nederland onbekende merken, toch een leuk shirt gekocht.

Morgen toch maar verder naar het zuiden, kijken of we een bootticket voor de overtocht naar Marokko kunnen kopen en dan maar hopen dat de regen ophoudt.

9 november 2012: Vanmorgen begeleid door de zon van Sevilla naar Algeciras gereden.

Daar aangekomen rond de middag eerst maar geprobeerd tickets voor de overtocht naar Marokko te regelen.

Dat lukte, tenminste de boeking was snel geregeld, het betalen ook. Betalen kon alleen contant. De tickets konden pas na 19.00 afgehaald worden. Beetje vervelend want we wilden niet bij de LIDL kamperen, maar op een camping in Tarifa. Om half drie zaten we te genieten van het zonnetje op camping Rio Jara, 30 km vanaf het ticketbureau. Rio Jara is een heel mooie camping aan zee(zonder strand), echter met heel erg kleine plaatsen, een prachtig sanitairgebouw met overwegend koude douches, warm water alleen op bepaalde uren van de dag. De camping is dan ook matig bezet. Om 19.00 weer naar Algeciras geweest om de tickets op te halen.

Bij aankomst op de camping werd er geprobeerd een Ierse camper van zijn plek te trekken. Door de vele regen van de laatste dagen is de grond ook hier er nat en zacht.

Morgenochtend om 09.00 uur varen we als het allemaal goed gaat over naar Marokko.

10 november 2012:

Afgelopen nacht heeft het urenlang hevig geonweerd en geregend. Om 6 uur liep de wekker af. Bubbles uitlaten en vertrekken richting boot. De poortwachter van de camping kwam onze electriciteit afsluiten en voor zevenen reden we richting haven in Algeciras, door de regen uiteraard. In de buurt van de haven staan overal mannetjes om je de weg te wijzen. Om half acht stonden we in de rij, niet voor de boot van 9 uur, maar voor die van 8 uur. De juffrouw van de ticketcontrole draaide rap nieuwe tickets uit en verscheurde de oude. Om 8.15 voeren we de haven uit, er waren maar een paar voertuigen en passagiers aan boord. 1 uur later reden we door Ceuta richting Marokko. Ook daar bij de grens allemaal mannetjes die je de weg wijzen en toch een grote chaos. Hokje 1: paspoorten, hokje 2: camper invoeren. Hoewel we de juiste documenten overlegden had het inklaren nog wat voeten in de aarde. Alle gegevens van de camper moesten worden ingevoerd in een antiek programma in een antieke computer, de ambtenaar die dat moest doen had wat moeite met de juiste datums en opeens hadden wij een bijna nieuwe camper(in de computer toch). De man duidelijk gemaakt dat de datum van overschrijving toch echt wat anders was dan de datum van eerste registratie. Kwam uiteindelijk goed en we konden naar de volgende controle: kofferbak openen svp. Kofferbak openen, welke dan? (wijn en bier gekocht in Spanje wilden we wel graag meenemen) Grapje, rijdt maar snel door. Intussen liet Bubbles luid blaffend weten dat zij er ook bij was, maar de heren van de douane vonden dat geen seconde aandacht waard.

Over kronkelende wegen en heuvels naar Chefchouen gereden. Overal onderweg kon je zien dat het de laatste tijd veel geregend heeft. De weg verkeerde in slechte staat.  De camping in Chefchouen ligt buiten de stad op een heuvel, een steile toegangsweg en voor de ingang van de camping zijn diepe sleuven, uitgespoeld door het water, een soort hindernisbaan om op de camping te komen. Het is een mooie, maar slecht onderhouden camping. Campers en caravans kunnen staan op een grote vlakte, voor tenten zijn er kleine plekken onder de bomen op terrassen.

Er is een winkeltje en een restaurantje. Warme douche kan, maar kost 1 euro. Voor die euro wordt de geiser aangestoken. Morgen maar eens het stadje bezoeken.

11 november: Vannacht weer veel regen gehad, maar tegen tienen vanochtend werd het droog en kwam aarzelend het zonnetje tevoorschijn. Er stond een gure wind en 12 graden was vandaag wel het maximum. Eerst maar een douche nemen dan, de jongen bij de receptie gaf ons de sleutel van de enige douche met warm water(tegen betaling van een euro per persoon). De douchekop bestond uit een frame zonder binnenwerk, maar ach, er kwam lekker warm water uit. Echter toen ik ging douchen bleek de geiser uitgewaaid en kwam er alleen koud water. Het probleem werd snel opgelost en ook ik kon een warme douche nemen.

Vanmiddag te voet het stadje bezocht, een wandeling van een kwartier over een steil pad. Alle huizen zijn blauw geschilderd en er is zelfs een waterval aanwezig aan de rand van de medina waar de lokale dames hun was komen doen.

Uiteraard trapten we erin, de meneer die ons wel even het postkantoor zou wijzen. Naast het postkantoor lag n.l het winkeltje van Meditel waar we een internetdongel wilden kopen.

De meneer bleef bij ons tijdens de aankoop van de dongel en wilde ons daarna de tapijtfabriek laten zien en thee drinken. Buiten de meditelwinkel hebben we afscheid genomen van deze heer, uiteraard na een fooi als dank voor zijn hulp.

12 november:  Vanochtend vanuit Chefchaouen vertrokken. De weg naar Fes liep door het stadje. Opeens stonden we muurvast: een smalle straat met aan weerskanten geparkeerde auto’s en iets verderop na een straatje naar rechts allemaal koopwaar uigestald op straat. Een busje als tegenligger en daarachter 2 taxi’s. We reden bergop, dus wij hoeven niet terug. Daar denken de inwoners van Chefchaouen dus anders over. En dus stond alles stil. Tot er een politieagent kwam, die de taxi’s achteruit liet rijden zodat we voorzichtig voorbij het busje konden schuiven. Paste allemaal precies. Rechtdoor rijden zagen we niet zitten vanwege alle uitgestalde goederen op straat, dus maar rechtsaf. Het straatje inrijden was verboden: eenrichtingsverkeer. Toch rechtsaf gegaan ondanks alle zwaaiende en wijzende marokkanen. Gelukkig hadden we geen tegenliggers en kwamen we al snel op de grote weg. De weg via Ouezzane is aan onderhoud toe, veel kuilen en gaten in de weg, maar ook mooie landschappen.

Vroeg in de middag kwamen we aan bij de camping in Fes. Het laatste stuk via een hobbelige weg waar grote stukken ontbraken en door de vele regen omgetoverd waren tot een grote modderpoel.

De camping is best mooi gelegen, maar slecht onderhouden. In het sanitairblok werken sommige toiletten en douches nog. Een nieuw toiletgebouw is in aanbouw, het dak zit er al op. De camping behoort bij een prachtig bungalowpark en een park met een heel mooi zwembad(in de winter gesloten) met glijbanen en een restaurant.

Gelukkig eindelijk een droge en redelijk zonnige dag, al mankeert er nog wel wat aan de temperatuur.

Vanavond op de fiets naar de Marjane hypermarche geweest. Een levensgevaarlijke tocht van ong. 2 kilometer. In tegenstelling tot de meeste marokkanen hebben wij werkende verlichting op de fiets, maar dat helpt niet bij al die gaten en kuilen. Aangekomen bij de supermarkt moesten wij onze fiets in de brommerstalling zetten. Tegen betaling natuurlijk. Bij vertrek wilde het bewakertje een extra dirham. Maar niet gedaan, we hadden al betaald voor 10 minuten bewaken.

13 november 2012: Vandaag met lijn 17 naar de nieuwe stad gegaan (kosten 35 cent pp), vandaaruit een taxi genomen naar de medina.(2euro). Voor de ingang van de medina verscheen onmiddellijk een man met een “officiele” badge op zijn jas die wel onze gids wilde zijn. Bij het tonen van enige twijfel zakte onmiddellijk de prijs voor een 2 uur durende rondleiding tot 100 dirham(10 euro).

We waren met vier en je verdwaalt nogal makkelijk in de nauwe straatjes. Dus het aanbod aangenomen met betaling na de rondleiding. Kris kras door smalle steegjes en winkelstraatjes, een heel mooie oude koranschool hier, een moskee daar. De moskee mochten we natuurlijk niet in. Uiteraard ontbrak het commerciele deel niet, een lampenfabriek, een tapijtenfabriek, en kruidenwinkel, een weverij en als hoogtepunt de leerlooierijen.(tanneries). Een vreselijke stank en werk dat je niemand zou toewensen te moeten doen. Waarschijnlijk hadden we te weinig gekocht(1handtas) en na ruim 2 uur werden we ergens buiten de medina alleen gelaten met de boodschap dat de weg terug 2 uur was en dat we wel een taxi konden nemen. Na ergens op een terrasje koffie te hebben gedronken hebben we nog even de medina bezocht en wat groenten voor het avondmaal ingeslagen. Daarna 15 km terug naar de camping met een taxi(kosten 50 dirham). De stadstaxi’s nemen max 3 personen mee, we waren met vier dus 2 taxi’s.

Er reizen in dit seizoen bijzondere mensen rond; In spanje hadden we al een stelletje met volkswagenbusje op huwelijksreis ontmoet. Bij de ticketverkoop voor de veerboot kwamen we een fransman met nederlandse ouders tegen. Deze heer had 5 jaar lang in een 4x4 door Afrika gereisd met echtgenote en 2 honden. Had anderhalf jaar geleden een huis gekocht in Frankrijk, maar kreeg de kriebels en trok nu met een camper naar Dahkla in de woestijn. We hebben hem tot nu toe op elke camping in Marokko ontmoet. In Chefchaouen stond een engelsman met een kleine camper met daarin een houtkachel. Er was ook een Nederlandse jongen op een Zundapp. Hij was al 6 weken onderweg en wil een film maken van het alledaagse leven in Marokko. Inmidels hebben we kennisgemaakt met een engelsman met een spaanse asielhond. De hond heeft een hekel aan katten en heeft een van de wilde campingkatten doodgebeten. Er is ook een echtpaar (70+) uit het oosten van duitsland met een caravan. Zij trekken voor het eerst door Marokko en spreken alleen duits. Een handicap, want dat is nou net de taal die men hier niet spreekt. We hebben vandaag met dit stel Fes bezocht, ze vonden het wat griezelig om alleen te gaan. Iets anders wat opvalt is dat bijna alle reizigers een hond bij zich hebben.

15 november; Gisteren rustdag gehouden, de was gedaan, camper gepoetst, op de fiets naar de supermarkt 2 km verderop, en genoten van het zonnetje.

Vandaag met een taxi naar Meknes geweest, de chauffeur bleef op ons wachten bij Mac Donalds. In Meknes heerlijk gegeten. Meknes heeft een leuke Medina en een mooie oude stadspoort. Er waren erg weinig toeristen.

Terug op de camping was er een grote vrachtwagen voor personenvervoer gearriveerd en stonden er 23 tentjes. Avonturiers op weg: Londen, Kaapstad, Cairo in 40 weken. De vnl. uit jeugd bestaande groep bestond uit meerdere nationaliteiten, waaronder 1 belg.

16 november: Gisteravond is er nog een avontuurlijke groep met een grote terreinvrachtwagen bijgekomen.

Beide groepen zaten om een kampvuurtje en hadden de muziek nogal luid staan. De enige twee werkende toiletten waren om 21 uur al buiten werking en in het toiletgebouwtje lag overal  modder.

Inmiddels via de bergen naar Midelt gereden, een heel mooie bergroute waar hier en daar nog sneeuw lag.

Geluncht in Zaida, een stadje iets ten noorden van Midelt. Wat oude door ons niet meer gebruikte kleding meegegeven aan een bergbewoner. Erg veel armoede gezien in deze buurt, maar nu zijn we op de camping van het enige “ 5 sterren hotel”  in deze regio.

17 november: Op de camping in Midelt hebben we een jonge man ontmoet die vanuit Frankrijk per fiets naar Conackri wil fietsen. Tot nu toe gaat alles goed, hij is een maand onderweg. In het hotel behorend bij de camping logeerde een Nederlander, uitgezonden naar Marokko om een fruitbedrijf te helpen hun koelcellen op orde te krijgen. Het bedrijf dat hij helpt legt hem flink in de watten: prive chauffeur, tolk en copieuze maaltijden. Gisteravond heel gezellig een flesje wijn teveel met deze nederlander genuttigd en vanmorgen weer op tijd vertrokken.

Midelt-Arfoud een bijzonder mooie route door de bergen , over een hoogvlakte en door het dal van de Ziz om te eindigen in de woestijn. De wegen zijn redelijk en er rijdt niet veel verkeer, maar wat er rijdt heeft altijd haast en toetert veelvuldig.  Opvallend: de weg in Errachidia heeft een fietspad, weliswaar zonder echte scheiding van de rijbaan, maar toch. Er  wordt vreselijk veel gefietst door de jeugd.

We verblijven  nu een nachtje op een camping van Fransen in de woestijn. Veel plaatsen op deze camping, echter alleen wij en een franse camper als gasten. Veel wind staat er ook, maar een lekker zonnetje en een aangename temperatuur. Het restaurant was gesloten, maar de beheerder heeft voor ons een lekkere marokkaanse maaltijd gekookt en geserveerd.

Vanavond maar weer eens geprobeerd of we beeld op de tv kunnen krijgen met onze schotel. Sinds Sevilla waren er altijd wel een paar bomen die ontvangst sowiezo verhinderden. Yes we hebben beeld en kunnen het nieuws uit Nederland weer eens zien.

Morgen 50 km verder verder naar Merzouga, in de woestijn aan de voet van een heel grote zandduin, Erg Chebbi.

19 november 2012: Gistermorgen  naar Merzouga gereden. Onderweg een zanderig droog landschap met soms groepen palmbomen. In Rissani was het erg druk op straat. Heel de streek op weg naar de weekemarkt. Alle vervoermiddelen worden gebruikt: een ezel, met of zonder karretje, fiets, bromfiets, vrachtwagen met personen in de bak. Enkele kilometers voor Merzouga wilden wij naar camping/auberge Sahara. Aan de doorgaande weg stond het bord met de juiste naam en een pijl naar links. 2 km verder stonden wij op het plein in een klein dorpje. Geen bord van de camping/auberge meer te zien en de verhardde weg hield op en veranderde in een zandpad, welke richting je ook koos. Terug dan maar naar de doorgaande weg, misschien een bord gemist. Geen bord gemist, dus terug naar het pleintje en de weg gevraagd. Onmiddellijk fietsten 3 bereidwillige kinderen(voor 1 dirham per persoon) voor ons uit om ons de weg te wijzen, en ja hoor, na enkele honderden meters over een zandpad gehobbeld te hebben reden wij de poort van de camping aan de voet  van het duin binnen. “Zoek maar een plek en kom daarna maar inschrijven”. Een plek vinden was makkelijk, heel de camping is voor ons.

Achter ons begint het grootste en beroemdste duin van Marokko en het is overweldigend, al die opgewaaide zand. De nacht biedt een heel heldere sterrenhemel, met heel erg veel sterren.

Vandaag per fiets over slingerende zandpaden langs de voet van het duin naar Merzouga gefietst. Merzouga is dus gewoon helemaal niets. De geasfalteerde weg houdt voor het dorpje op en er zijn nauwelijks winkeltjes. Toeristen zijn er in dit seizoen ook niet en dat vinden de bewoners niet erg: tot half december is de woestijn met de duinen weer even van de bewoners, zonder quads, trikes en wat dies meer zij. Half december komen de spanjaarden hier hun kerstvakantie vieren. Morgenochtend om 6 uur gaan we per dromedaris de zonsopgang zien. Daarna inpakken en verder naar Zagora.

20 november. Om 5 uur liep de wekker af en om zes uur waren we op de rug van een dromedaris op weg naar de top van een zandverstuiving om de zonsopgang te zien. Een tocht van een half uur door de kou, en een dromedaris is echt geen perfekt vervoermiddel.

De zonsopgang duurt minder dan een kwartier, wel mooi om te zien hoe de zandheuvels verkleuren. Dan weer een half uur terug op de rug van de dromedaris. Alvorens afscheid te nemen wilde de kamelenman ons graag nog wat fossielen verkopen. In deze streek worden n.l fossielen gevonden, maar de verkochte exemplaren zijn vaak gewoon gemaakt in China. Toch na wat onderhandelen een versteende slak gekocht.

Ontbijten, opruimen, bubbles in de bench en daarna eerst inkopen doen in de souk van Rissani, we hebben n.l helemaal geen groenten meer en elke dag elders eten gaat vervelen. Daarna ruim 280 kilometer rijden naar Zagora, een woestijnstad meer naar het westen. Een gedeelte van de weg bestond uit een soort hindernisbaan met gaten in de weg, een heel gedoe en gezigzag om de gaten te vermijden(lukt niet altijd)..

Weinig verkeer op de weg, dus je kunt makkelijk zigzaggen.

Een groot gedeelte van de weg liep door droog zanderig of rotsachtig gebied, er groeit nagenoeg niets en er woont niemand. Alleen nomaden in tenten met kuddes dromedarissen en/of kuddes geiten. Alle dorpen onderweg hadden een school en de kinderen moeten soms vele kilometers fietsen of lopen om naar school te gaan. Blijkbaar rijdt de schoolbus in dit gebied niet.

Uiteindelijk waren we rond lunchtijd in een oase en besloten in iets met de naam restaurant wat te eten. Een vervallen domein met vervallen gebouwtjes en meerdere terrassen met een geweldig uitzicht over de oase. De elektriciteit werkte niet, stromend water konden wij ook niet vinden en over de toiletten zullen we het niet hebben. Wel hadden ze op het terras hagelnieuwe tuinstoelen, bij sommigen zat een deel van het pakpapier er nog omheen. We hebben voor het eerst in ons leven een berber-omelet gegeten en die was prima. Een omelet in een tajine, op een bed van tomaten en uien. De camping in Zagora staat niet aangegeven, dus even zoeken en onmiddellijk dook er iemand op die wel de weg zou wijzen. Shit, daar gaan we weer, de man haalde eerst zijn visitekaartje op kantoor want natuurlijk verzorgde hij tochten door de woestijn. Vervolgens reed hij voor ons uit op een brommertje tot bij de camping. Heel bijzonder, hij wilde geen dirham voor deze hulp. Ook op deze camping weinig gasten, 3 franse campers en twee fietstoeristen. Vanavond buiten genoten van een biertje. Opeens hadden we een onduidelijk pratende meneer op bezoek die speelde met bubbles, vroeg om een cigaret en ons uitnodigde voor een maaltijd in zijn huis. Beetje vreemde figuur en we hebben het campingpersoneel verzocht de man naar huis te sturen. Bubbles heeft nu een vriendinnetje: het campinghondje.

22 november donderdag. Gisterochtend naar de souk geweest. Heel veel mensen uit de bergen kwamen daar inkopen doen. Er waren heel erg veel groenten en fruitstalletjes en verder keukengerei, wat kleding, veel kruiden. Aan het eind van de souk zijn de eet stalletjes en ook daar was het erg druk.

Op de camping gisteren 5 terreinwagens bijgekomen, 2 ervan zijn op weg naar Zuid-Afrika, een Nederlands stel en een Oostenrijks stel. Ze moeten nog terug naar het noorden om visa voor Mauretanie op te halen. Ze denken pas na juni 2013 in Zuid Afrika aan te komen. 2 Oostenrijkers reizen door naar Senegal, zij hebben een jaar vrij genomen om te reizen en keren daarna terug naar hun baan. Ook een spaanse jongen op de fiets verblijft hier in een tentje, Hij wil van hieruit terug naar spanje fietsen.

Vandaag heeft een locale schilder een woestijntafereel op onze camper geschilderd. Daarna zijn we op de fiets de omgeving gaan verkennen, we kwamen op een andere camping terecht en daar troffen we zowaar een nederlands stel uit Uden. Zij blijven 3 maanden in zuid-Marokko. We beginnen ons echte vreemde eenden in de (camper)bijt te voelen. Iedereen die we ontmoeten is voor minstens drie maanden onderweg, vaak voor een jaar of langer. Wij vertellen dan maar dat we rond kerst weer thuis willen zijn.

Vanavond in de stad gedineerd voor minder dan 5 euro per persoon: een heerlijke gemengde salade en kipspies met frietjes.

Iedereen hier wil wel een 2 daagse safari naar de woestijn verkopen, en ja de hond kan mee da’s geen probleem en als dat niet lukt hebben ze nog wel een winkeltje met tapijten en uit een kist komen sieraden tevoorschijn. Betalen kan geen probleem zijn, we hebben vast wel iets om te ruilen. Nee, we hebben niets om te ruilen. Hebben we geen wijn? Nee hebben we niet, ten einde raad vragen ze dan om een cigaret, scheelt hun toch weer wat, cigaretten worden op veel plaatsen per stuk verkocht door de mobiele cigarettenverkoper op straat. De vrouwen lopen hier over straat in prachtig gekleurde katoenen doeken.

23 november. Vandaag, vrijdag, is het “ zondag” voor de moslims, veel winkeltjes zijn dan ook heel de dag gesloten. Veel mensen gaan op hun paasbest naar de moskee, sommigen komen zelfs met de taxi. Voor ons was het rustdag, klusdag. Camper schoongemaakt, vuil water geloosd, vers water aangevuld, bubbles goed gekamd etc.. Er zijn hier veel vliegen, niet zoveel als in Merzouga, maar wel vervelend. De mensen hier zeggen dat het komt omdat de dadels rijp zijn. Er zijn erg veel dadels, je kunt ze in dozen op elke straathoek kopen. Kinderen moesten wel gewoon op vrijdag naar school. Een supermarkt is er in Zagora niet, maar er zijn heel veel winkeltjes waar je alles kunt krijgen behalve alcoholhoudende dranken.

Het weer is hier geweldig, veel zon, geen wind en een aangename temperatuur. Wel is het om zes uur donker en dan koelt het snel af.

Vrouwen die fietsen zijn hier een uitzondering, toen we vandaag door het stadje liepen kregen we veel marokkaans commentaar op het feit dat ze mij de dag ervoor hadden zien fietsen.

Het is raar om op tv reclame te zien voor sinterklaas en kerst.

24 november  Vandaag de (zand)weg achter de camping met de fiets verkend. Het weggetje kwam uit bij de rivier en we besloten die over te steken. De rivierbedding is erg breed, maar staat nagenoeg droog, dus dat moest lukken. Onderweg zagen we een kudde dromedarissen die de groene sprieten in de bedding als voedsel gebruikt, ook de geiten lusten wel iets groens. Uiteindelijk bereikten we de asfaltweg. Maar tussen de rivier en de weg lopen 2 irrigatiekanalen en die moesten we ook oversteken. Uiteindelijk naar het volgende dorp gefietst. Een dorp met veel oude kashbahs, maar ook nieuwbouw. Op de terugweg was een vrouw de was aan het doen in de rivier. Veel mensen hebben geen wasmachine of koelkast. Een koelkast of diepvries kun je hier huren. Enkele “overlanders” zijn vertrokken voor wat tochten door de woestijn, mogelijk komen wij ze weer tegen in Marrakech. Bubbles joeg vandaag de campingkat in een boom, maar zoals alle katten had ook deze een ontsnappingsroute vanuit de boom.

25 november. Gisteravond was er een straatfeest met een soort trommels als muziek in de buurt van de camping. Het feest duurde tot half twaalf.

Vanmorgen vertrokken uit Zagora, op weg naar Marrakech, een rit van 2 dagen. Het is zondag en een feestdag in Zagora, er is ook weer regionale markt. Al vroeg veel volk op straat, Ze komen weer met alle mogelijke vervoermiddelen van heinde en verre. Veel wagens zijn versierd met de marokkaanse vlag.

Op zondag zijn de scholen gesloten en overal langs de weg spelen kinderen. Wij rijden door de bergen, weer een ander landschap dan voorheen, heel erg veel bochten en klimmen, en dan opeens op een uitwijkplaats in een bocht staan heel veel souvenirs uitgestald. De eigenaar is niet te zien, er is helemaal niemand te zien. Even later stoppen we om wat foto’s te maken, duikt er een jongeman op die vraagt om water. Wij gaven hem een flesje water en dat werd meteen helemaal opgedronken, blijkbaar had hij dorst.

Onze biervoorraad is inmiddels op en we besluiten een supermarkt in Ouarzazate te bezoeken, we hebben gehoord dat je daar alcohol kunt kopen. In Ouarzazate kunnen we de betreffende supermarkt niet meteen vinden en we besluiten eerst maar wat te eten. In een zijstraat van het centrum vinden we een restaurantje dat ons wel bevalt. Na het maal willen we nog graag een kopje koffie, maar helaas, de koffiemachine is kapot. De ober weet gelukkig wel waar de supermarkt die we zoeken zich bevindt. Je kunt in die supermarkt inderdaad allerlei alcoholhoudende dranken kopen, wat niet op de toonbank staat komt uit de koeling. Alle flessen en blikjes worden netjes verpakt zodat niemand ziet wat je gekocht hebt.

Na onze inkopen 20 km noordelijker naar een camping gereden. Morgen verder naar Marrakech. Weer door de bergen en hopelijk ligt er geen sneeuw

26 november. Vandaag de 2^e helft van de reis naar Marrakech afgelegd, nu door de hoge Atlas, inderdaad hoog, het hoogste punt was de Tizi ‘n Tichka pas op 2280 meter. De reis ging voorspoedig tot 10 km voor Marrakech. Op een wegsplitsing konden we kiezen: Marrakech Medina of Marrakech Gueliz. Nu is Gueliz het nieuwe stadsdeel en wij wilden naar het oude centrum. Dus Marrakech Medina gekozen. Na zes kilometer kwam de bebouwing en al snel stonden de straatkanten vol met fruitstalletjes en heel veel mensen.  Na al dat volk kwamen we bij de stadspoort en reden met het verkeer mee, door steeds smaller wordende straten totdat de straat zo smal werd dat we geen kant meer op konden. Daar stonden we weer met voor en achter ons toeterende auto’s en brommers en fietsen die zich langs ons door wrongen. Uiteindelijk hielpen enkele mensen ons om te keren, het was erg smal en we moesten achteruit een poortje door om weer weg te kunnen. Uiteindelijk is het met veel hulp gelukt om te keren, alleen onze achterbumper heeft wat schade opgelopen, maar dat is een zaak van kitten. Daarna over brede wegen alsnog het oude centrum bereikt en naar een parkeerplaats gereden die we van eerdere bezoeken kenden. We staan nu op een bewaakte parkeerplaats midden in het centrum, echter zonder voorzieningen, maar gelukkig heeft de camper alles aan boord.

We waren net op tijd op het grote plein om in het zonnetje te genieten van een smakelijke lunch.

29 november. Twee dagen uitgebreid door de medina en de souk gewandeld. Na tien eerdere keren in Marrakech te zijn geweest vinden we toch steeds weer delen van de medina waar we nooit eerder zijn geweest. Eergisteravond in het donker de weg kwijtgeraakt, maar een paar behulpzame mensen stuurden ons door een donker steegje weer naar het juiste straatje. Net op tijd, want iedereen was aan het opruimen en sluiten. Voor het eerst in tien jaar niet op het Djemaa el Fna plein gegeten, maar in een restaurantje naast het plein. Het blijft een bijzonder zicht, het plein bij avond, met al die uitvouwbare restaurantjes en overal mensen. Het plein wordt elke ochtend voor tien uur weer schoon gemaakt .eergisternacht is het gaan regenen en de volgende morgen was het koud. Om zes uur wekte luid gezang uit de minaretten de stad. Heel die dag geen zon gezien, de regen stopte om 11 uur.

Ons laten verleiden tot de aankoop van een tapijtje voor in de camper. De vraagprijs was meer dan 200 euro en dat was ons toch wat teveel, zelfs als het tapijt van echte wol is. Na veel gepraat over de veel te hoge prijs en de goede kwaliteit van het tapijtje, zuur verdiende centen etc. over en weer, hebben we na flink onderhandelen het tapijtje voor minder dan 1/3 van de vraagprijs meegenomen. Overal in de souk stonden weer mensen met zelfgebakken verse cocosmacrons, ze zijn overheerlijk en kosten 10 eurocent per stuk. Erg slecht voor de lijn, maar o zo lekker.

Eergisteravond om 8 uur scheurden er twee franse camperbusjes de parkeerplaats op. Het staangeld wordt elke avond door de bewaker opgehaald.

’s-Nachts om 2 uur vonden ze het nog heel gezellig buiten, gevraagd of het wat zachter kon, maar dat hielp niet. Om drie uur stilzwijgend in hun buurt naar hun gaan staan kijken, dat hielp wel, ze zijn spoorslags uit onze buurt verdwenen. De parkeerplaats is een bijzonder rustige plaats om te slapen, behalve die nacht.

Inmiddels staan we 11 km buiten Marrakech op een mooie camping met zwembad en bubbelbad.  Wijn en bier zijn weer aangevuld, dat kan in een grote supermarkt in Marrakech. Vandaag maar eens de was laten doen, ook ons bed moest worden verschoond. Je brengt de was naar de receptie en een goed uur later krijg je de was schoon(niet droog) terug.

1 december 2012. De camping in Marrakech is de meest luxe camping die we tot nog toe bezocht hebben, Er stonden dan ook meerdere kampeerders, zelfs uit Nederland. Voor 1 nacht logeerden er 5 finse campers, ze waren als groep 6 maanden op reis door europa en Marokko, Marrakech stad bezochten ze niet, jammer.

Gistermiddag is het gaan regenen en gelijk zakte de temperatuur naar ong, 12 graden. Met daarbij een gure wind geen aangenaam weer. De weersvooruitzichten beloofden ook voor de komende dagen lage temperaturen en regen, we zijn dus vandaag verhuisd naar een camping in Safi, 160 km westelijker, aan de kust. De weg van Marrakech naar Safi is erg smal en zit vol gaten, daarbij is er veel vrachtverkeer. Ook hier hebben alle dorpjes op gepaste afstand van de bebouwing een speelveld voor de dorpsjeugd. Zo’n speelveld is meestal een kale vlakte ter grootte van een voetbalveld met aan weerskanten 2 doelpalen. ’s-Avonds en in de weekenden zijn er op zo’’n veld altijd veel jongeren tegen een balletje aan het schoppen. Ergens in een dorpje was er op zo’n veld een voetbalwedstrijd bezig.

De camping in Safi ligt net buiten de stad op een heuvel, met uitzicht op de zee. Het is een groot complex met zwembad en restaurant, alle faciliteiten zijn nu echter gesloten en er staan maar enkele kampeerders. De jongen bij de receptie werkt hier steeds een half jaar, wordt dan 1 dag ontslagen en weer voor een half jaar aangenomen, Zijn baas hoeft op die manier geen ziektekosten te betalen., met als gevolg dat de jongen en zijn gezinnetje niet verzekerd zijn. Zijn salaris is minder dan 150 euro per maand, daarvan blijft na betalen van woonkosten 70 euro over om van te leven. Dan realiseer je je weer hoe goed wij het eigenlijk hebben.

2 december 2012:

Vandaag scheen al vroeg de zon en een Oostenrijkse mede-camperaar speelde voor bakker en bracht ons stokbroden voor het ontbijt mee. Helaas gaat hij vandaag verder. We besloten naar de medina van Safi te lopen. Een afstand van ong. 2 kilometer. We hebben eerst de aardewerk straatjes bezocht. Er wordt hier erg veel aardewerk gemaakt en je kunt ook de werkplaatsen en ovens bezoeken. Er s hier heel erg veel aardewerk, een producent vertelde ons trots dat hij in de Trotter reisgids genoemd wordt. Daarna door de souk gelopen, een erg kleine souk na de overige steden die we bezocht hebben. Safi heeft een oude Portugese kerk en een heus fort, dat ooit gebruikt werd als gevangenis, helaas waren beiden gesloten voor bezoekers. Van het fort was een muur ingestort en die moet eerst gerestaureerd worden. Geluncht bij een van de restaurantjes aan de zee. Ruim een kwartier nadat we afgerekend hadden kwam een mannetje ons ergens in de stad vertellen dat we te weinig betaald hadden. De ober had ook fooi gehad en dus hebben we verteld dat de ober dan maar zijn fooi moest inleveren. Jammer voor hem, maar wij hebben netjes afgerekend. Teruggelopen naar de camping. Zoals op wel meer plaatsen in Marokko ontbreken vaak de deksels van de rioolputten, levensgevaarlijk, want opeens zit er een groot diep gat in het trottoir en er is nergens een afzetting of waarschuwing..

4 december 2012. De afgelopen dagen lekker rustig. De camper maar weer eens schoongemaakt en de waterhuishouding in orde gemaakt.

Als we naar het stadje gaan (lopend) komen we steevast een vent tegen die we ook gezien hebben in het restaurantje aan zee, hij heeft overal kennissen met winkeltjes en wil best helpen bij een aankoop. Het kost elke keer veel moeite, maar we weten hem kwijt te raken.

Inmiddels hebben we ook wat aardewerk gekocht, altijd hetzelfde procede, hij noemt een prijs, wij dingen af en uiteindelijk hadden we ons aardewerk voor 25 procent van de vraagprijs. In een ander winkeltje waren ze het absoluut niet eens met ons bod, dus zijn we verder gelopen, 200 meter verder werden we ingehaald door de verkoper en kregen we het gewilde item alsnog voor de geboden prijs. Weer een andere winkel deed het weer anders, ” wat kost dit?” 350 dirham, was het antwoord. Dan zien we van de aankoop af. Komt de baas van het spul aangesneld, ” voor 200 dirham mag je het hebben”. Onze onderhandelingsgeest komt boven. ” we bieden 150 dirham. ” 200 dirham is de prijs voor iedereen, toerist en marokkaan, zo zij het”. Oke, dat is fair, dus we betalen 200 dirham. Wel het bewijs dat er voor toeristen vaak andere prijzen worden gehanteerd dan voor eigen volk.

De laatste dagen hebben we steeds in hetzelfde restaurantje gegeten, steeds hetzelfde besteld ook, maar de uitvoering van het menu verschilt per dag. De prijs blijft wel hetzelfde en het smaakt prima. Daarna met de taxi terug naar de camping voor minder dan een euro.

Morgen 220 km naar het noorden via de kust. Spanje komt dichterbij.

6 december 2012.Gistermorgen op tijd vertrokken in Safi, via de kustweg naar El Jadida en dan opnieuw de kustweg naar Casablanca. Dat was de bedoeling. Vanaf Safi rijdt je langs een rotskust naar het noorden. Het is een landbouwgebied, men kweekt er worteltjes en andere groenten, met soms duinen langs de zee. Tussen de duinen  en de rotsen zijn soms watervlakten, worden ergens voor gebruikt maar we weten niet waarvoor. Op het veld werken mannen en vrouwen en soms zie je een trekker met een ploeg, soms trekt de ezel de ploeg. De dames zijn ook minder in doeken gewikkeld. Een hele mooie route en meestal redelijke weg. Voor het eerst tijdens onze reis kwamen we meerdere campers tegen. Net voor El Jadida komt ons de zoveelste vrachtwagen tegen. Een harde tik tegen de vorruit en we hebben een lelijke ster onderaan in de voorruit. Onmiddellijk gaan de barsten in de voorruit verder. We nemen bij El Jadida dan maar de route national naar Casablanca, de scheur wordt groter en inmiddels rijdt een zwarte auto voor ons die ons wil laten stoppen. Dat doen we niet, we halen hem in, in de auto zit een man van rond de dertig. Even later worden we weer ingehaald door de zwarte auto en die gaat steeds langzamer rijden, knipperlicht naar rechts. We halen de bewuste auto weer in. Ik zoek mijn telefoon om zogenaamd de politie te bellen, maar dat is niet nodig, bij een rotonde kiest hij dan maar een andere weg. We rijden zonder verdere problemen naar de camping 25 km ten zuiden van Casablanca. De camping ligt vlak bij een dorpje en naast de weekmarkt. Toevallig is vandaag de weekmarkt en die hebben we dan ook bezocht. We waren de enige toeristen en zo werden we ook bekeken. Een grote markt met erg veel groenten, kippen, tapijten, keukengerei en wat kleding. Heel erg druk bezocht. Ze zijn niet erg efficient in dit land, maar grote taxi’s worden maximaal benut. Een man met vijf levende kippen en een kalkoen, gekocht op de weekmarkt gaat blijkbaar met de taxi naar huis. Het pluimvee wordt in de kofferbak gestopt en de man stapt in. De taxi is niet vol en een vrouw, kind en man mogen ook nog mee. Er wordt eens geduwd aan het pluimvee en dan passen de boodschappen van de anderen reizigers ook nog in de kofferbak. Zo komt iedereen weer op zijn bestemming.

We stonden als enigen op deze camping, een mooi terrein maar alles erg slecht onderhouden. De douche was echter overheerlijk warm. De damesdouche wel te verstaan, de herendouche was buiten gebruik, de boiler ontbrak.

Vanmorgen doorgereden naar Moulay Bousselham, een snelle 260 km over de tolweg. De tolweg is hier vele malen goedkoper dan in europa. Ook op deze camping weinig gasten, het dorpje is wel aardig, heeft een enorm strand en een lagune en zelfs een “cafe/restaurant Nederland”.

Op de camping heeft bubbles inmiddels een haan achtervolgd. Ze was onvindbaar tot  bij een huisje verderop een mevrouw vroeg of we een hond zochten. Bubbles heeft de haan gevolgd door de modder! De haan is spoorloos.

Alle campings die we tot nog toe bezochten hebben, hebben wel zo hun huisdieren: een camping met 5 herdershonden, een camping met 20 pauwen, maar de huidige camping heeft twee koeien!

De temperatuur is inmiddels gedaald naar een graad of 17 en vandaag liet ook de zon het afweten. De nachttemperaturen zijn hier in het noorden echter hoger dan in het zuiden.

7 december 2012.Vannacht is het gaan regenen. In de ochtend ruimen we op en om 9 uur rijden we richting Tanger, daarna naar Ceuta. Het blijft regenen. Onderweg zien we bij een meer een groep ooievaars, ergens anders staan honderden flamingo’s. Onderweg passeren we de nieuwe haven van Tanger, Tanger-med genaamd. Een groot havencomplex helemaal in het niets. Ook hier mannetjes langs de weg die je willen laten stoppen om tickets voor de overtocht naar Spanje te kopen. We stoppen niet, we hoeven geen tickets. Na Tanger-med wordt de weg 2 baans en gaat met veel bochten door d heuvels. We willen in Ceuta graag de boot van 13.30 halen, dan zijn we redelijk op tijd in Algeciras. Het horloge moet worden verzet want in Ceuta is het een uur later dan in Marokko. Rond het middaguur bereiken we de grens Marokko/Spanje. Het is er erg rustig, het zonnetje gaat aarzelend schijnen en de man die de weg wijst vertelt dat het al drie dagen regent. Dat hebben we gezien, er waren gebieden waar duidelijk nieuwe meren waren ontstaan, rivieren waren buiten hun oevers getreden en hier en daar waren nieuwe riviertjes ontstaan.

Paspoorten laten afstempelen gaat razendsnel, de autopapieren regelen gaat ook al snel. Dat gaat goed denken we nog, maar dan gaat het fout. De douane die alle papieren controleert heeft niks te doen en besluit dat we vast drugs smokkelen. Alle bagageluiken moeten open en worden met behulp van een zaklamp onderzocht. Overal wordt op geklopt en getikt. De douchemat moet eruit en de dop van de afvoer ook. Die doen ze snel weer dicht, wat een lucht….. Dan moet de vuilwatertank open en bepalen ze de diepte met een staafje. Keukenkastjes nakijken met hetzelfde zaklampje waarvan de batterijen inmiddels leeg zijn.

Ze ruimen hun rommel wel weer op. Ik maar eens gevraagd wat ze zoeken. Hasjies zegt die ambtenaar. Ik breed grijnzend: denk je niet dat we daarvoor wat oud zijn? Tja… we moeten ons werk doen. Zal wel zo zijn. De motorkap moet open, niets, dan de fietsen eraf en het rooster van de koelkastverluchting moet los. Niks. Het schroefje wil niet meer vast en de oudste ambtenaar begint zich wat ongemakkelijk te voelen. Maar de jongste ambtenaar blijft fanatiek: er moet iets te vinden zijn. Hij wil in de bakken onder de banken kijken. Oke, dat kan. Hij ruimt ook weer op, na eerst een triominos doos te hebben willen openen.

Mag ik opruimen, kunnen we verder vraag ik. Je mag opruimen, maar de drugshond komt eraan. De hond  ziet niets in onze camper en wil steeds weg. De hond wordt steeds opnieuw naar de camper gestuurd, onder de camper gestuurd, geen interesse. Dan moet de hond in de camper, dat gaat bubbles te ver. Tot dan toe hebben we haar niet gehoord, maar als de douanehond in de camper komt begint ze luiddruchtig te protesteren en de drugshond stapt snel weer uit. De douane besluit dan maar dat ze echt niks kunnen vinden. Alles goed toch? Zegt de oudste ambtenaar, nou..niet echt, we hebben de boot gemist en moeten nu 2 uur wachten. Gelukkig laat de Spaanse douane ons doorrijden zonder het hele gedoe te herhalen.

Aangekomen in de haven is onze boot natuurlijk weg, we laten ons open ticket veranderen in een ticket voor de boot van 15.30 en gaan in de wachtrij voor de juiste maatschappij staan, er staan nog enkele auto’s te wachten. Om 14.15 begint iedereen te rijden, wij ook, ons wel afvragend hoe dat nu kan, een uur te vroeg. We zien wel. Door de politiecontrole richting veerboot. Het kan nooit onze veerboot zijn want die vertrekt pas over een uur. Dan komt de man van de veerbootmaatschappij het ticket ophalen en moeten we omkeren omdat onze tickets van een andere maatschappij zijn. Om kwart over drie zijn we dan de veerboot opgereden en om 17.00 reden we door Algeciras op weg naar Cadiz. Onderweg zien we heel veel watr en meren op ingezaaide landerijen staan en de camping waar we gaan overnachten  is ook erg nat, er staan overal grote plassen op de paden.

Overigens heeft Spanje geweldig mooie wegen en moeten we weer even wennen dat er geen mensen, geiten en honden oversteken.

11 december2012. We staan nu al enkele dagen op een grote camping in de buurt van Cadiz. Het is niet druk op de camping. De meesten zijn overwinteraars die tot de lente hier blijven. Wat Engelsen, Duitsers een paar Nederlanders en een enkeling uit een van de andere europeesche landen. De gemiddelde leeftijd van deze overwinteraars ligt rond de 70 jaar. De meesten hebben wat kerstversiering in en om hun kampeermiddel aangebracht. In de supermarkt en de huizen in de omgeving is niets te zien van een naderende kerst. De omgeving is mooi. Bossen en rotsen langs de kust, hier en daar een stuk strand. De hoofdwegen zijn verhard, maar veel straten zijn gewoon zandwegen. Het weer is prima, zonnig, weinig wind en rond de 15 graden. Het wordt hier pas na zessen donker en dan koelt het meteen flink af.

Morgen vertrekken we naar Salamanca om te overnachten en de dag erna hopen we frankrijk te bereiken. Terug naar een winters Nederland.

13 december 2012: Sinds gisteravond, na een rit van 600 kilometer over 4 baans wegen waar niemand rijdt, in Salamanca. Het is hier koud, veel wind en nachtvorst. Vanmorgen met de bus naar de oude stad gegaan. Het miezert een beetje, maar we laten ons niet afleiden. Salamanca is een mooie oude stad met enorm veel oude gebouwen. Jammer genoeg stonden een aantal gebouwen in de stijgers en was men op diverse plaatsen podia aan het bouwen voor feestelijkheden rondom kerst.

We waren aan het begin van onze reis op dezelfde camping, toen zag alles er mistroostig uit door de regen. Nu zijn alle bladeren verdwenen en zijn de bomen gesnoeid. Alles ziet er wat beter uit. Blijkbaar is er ergens een boot met engelsen aangekomen, waren we gisternacht met 8 kampeerders om te overnachten, nu staan er zestien campers en/of caravans, voor het merendeel engelsen op weg naar het zuiden. De weersvoorspellingen zijn slecht, er komt veel regen, morgen verder naar het zuiden van Frankrijk, ruim 500 kilometer te gaan.

17 december 2012

De reis van Salamanca naar St. Jean de Luz in Frankrijk verliep prima. De voorspelde regen hebben we onderweg niet gezien, wel stond er erg veel wind.

De regen kwam wel, maar toen stonden we al op een camping.

Vanuit St.Jean de Luz gisteren naar Parijs gereden en vandaag zijn we heelhuids thuis aangekomen.

Alle lezers bedankt voor het support en de belangstelling. Wij hebben genoten, en eigenlijk was de reis te kort.

Nu maar eens alles opruimen en dan kerst.

3 weken voor vertrek

Over 3 drukke weken is het zover, dan vertrekken wij naar Marokko.

Bubbles heeft voldoende antistoffen om alle hondsdolle honden te weerstaan. Thieu''s paspoort is inmiddels ook vernieuwd.

twee maanden voor vertrek

Over twee maanden hopen wij met de camper te vertrekken voor een rondreis Marokko. De voorbereidingen zijn begonnen. Bubbles, ons hondje gaat mee op deze reis en dat vraagt enige voorbereiding. Inentingen zijn in orde, enkel nog bloedprikken om de antistoffen tegen hondsdolheid te bepalen.

Ik heb een douche genomen in de camper en dat ging prima, dus bij gebrek aan faciliteiten komt ook de dagelijkse hygiene wel in orde.

Thieu moet nog een nieuw paspoort, het paspoort moet n.l tot 6 maanden na terugkeer geldig zijn.

De camper is naar de garage geweest voor een beurt en de apk-keuring.

De route tot marokko wordt op papier gepland, documentatie over onze aanstaande reis wordt verzameld.