Op woensdag 9 november zijn we om 09.00 vertrokken voor een reis naar Marokko.

Eerst was er dinsdagavond tegen middernacht nog even paniek, vergeten de camper uit de schorsing te halen. Een geschorst kenteken betaalt geen wegenbelasting, maar mag dus ook niet op de openbare weg komen. Gelukkig is de RDW best snel en woensdagmorgen was de schorsing opgeheven.

Tot Parijs was het regenachtig, soms een bui, veel motregen.

Binnen een uur waren we door Parijs, dus dat viel mee. Bij Orleans kregen we een enorme hoosbui, de autoweg stond blank. Vanaf Parijs stond er een harde stormachtige wind.

Tot onze teleurstelling was ook Tom Tom van slag, volgens dat ding was de afstand Halsteren/Poitiers

bijna 100 km minder dan de echt te rijden afstand.

Avondeten in een wegrestaurant en toen naar de camperparking van Futuroscope. Futuroscope zelf is in dit seizoen gesloten op werkdagen, maar de parking is gewoon open. We zijn met 2 campers om te overnachten. In eerste instantie wilde onze gasverwarming niet werken; de ventilator weigerde te starten. Na een paar maal opnieuw inschakelen deed de verwarming weer waarvoor ie in de camper zit: verwarmen. Het elektrische kacheltje dat we hebben meegenomen werkt alleen op 220 volt en er is geen elektra op deze camperplaats.

Op donderdag 10 november gingen we na een goede nachtrust en enkele nachtelijke buien om 09.00 weer op pad en hoorden we dat Trump definitief de nieuwe president van Amerika wordt.

Eerst tanken in Poitiers, toenik terugkwam van de kassa was de camperdeur in het slot gevallen en wilde niet meer open, Thieu’s sleutels lagen in de camper, de mijne ook. Gelukkig stond het raampje aan de bijrijderskant een beetje open en konden we door het raampje bij mijn sleutels, wat een geluk.

Onderweg naar Urrugne hadden we regelmatig een bui, het waaide nog steeds flink, maar we schoten goed op. In Bordeaux bezochten we rond de middag een groot winkelcentrum, deden wat boodschappen en aten er een broodje.

Tegen vieren kwamen we aan op de camping in Urrugne, het was droog en er zijn weinig mede kampeerders. De temperatuur is een stuk aangenamer dan in Nederland en Poitiers. Tegen achten begon het flink te regenen.

Vrijdag 11 november zijn wena een zeer regenachtige nacht in de stortregen vertrokken uit Urrugne.

De pyrenee-en waren nog regenachtig en mistig, maar bij Vittoria Gasteiz klaarde het op.

Vanaf Vittoria Gasteiz richting Burgos via de route Nationale, door een paar dorpjes, een saai, glooiend landschap met veel akkerbouw. De camping in Burgos was snel gevonden, een mooi gelegen camping, 3 km verwijderd van het centrum. Inmiddels scheen de zon, hoewel de temperatuur beneden 10 graden bleef. Vanaf de camping per fiets naar het centrum van Burgos, erg gemakkelijk, gewoon het pad langs de rivier volgen.

In Burgos hebben we de kathedraal bezocht, een prachtig bouwwerk met indrukwekkende torens, vele rijk versierde kapellen en kapelletjes, ook ligt er een oud klooster in het complex.

De stad heeft ook een prachtige toegangspoort. Toen we terugkwamen op de camping waren er 20 medekampeerders, engelsen, nederlanders, 2 zweden en een fransman.

Zaterdag 12 november begon mistig en erg koud, net boven het vriespunt.

De autoweg naar het zuiden is erg rustig, we doen boodschappen bij het stadion van Valladolid en na Salamanca is de temperatuur bekwaam en de mist verdwenen, af en toe schijnt zelfs de zon.

Ons plan is om naar Merida te gaan en daar 2 dagen te blijven om de stad te bezoeken, maar op de camping aangekomen besloten we om maar 1 nacht te blijven. De camping heeft teveel bomen met bladeren voor deze tijd van het jaar en ziet er niet echt gezellig uit. De receptie is gesloten en we kunnen vast een plaats zoeken. De enige andere kampeerders zijn een spanjaard en een duitser.

Het sanitairblok op de camping is oud, en schoon, maar technisch slecht onderhouden, wel is er heerlijk warm water om te douchen. Er ligt een restaurant bij de camping dat eigenlijk geen restaurant is, maar een cafe waar je mogelijk ook een hapje kunt eten.

Om 18.00 wil ik me melden bij de receptie en betalen, maar er is niemand, in het restaurant zegt een dame dat er iemand in de receptie zal zijn om 20.00. Maar ook dan is er niemand, dus weer naar het restaurant. Uiteindelijk komt er een dame, die de rekening opmaakt en ons kenteken blijkt te hebben opgeschreven. Nou ja….. Een camping om voortaan maar over te slaan.

Zondag 13 november

Afgelopen nacht goed geslapen , het was heel erg rustig op de camping in Merida; geen hinder van de weg, het restaurant of de 15 jachthonden in de wei naast de camping. Om 09.00 scheen de zon. Op de weg naar Algeciras was het heel erg rustig. Bij het ticketbureau in Palmones hoefden we ook niet te wachten en binnen 10 minuten stonden we buiten met open tickets naar Ceuta, 20 euro goedkoper dan 2 jaar geleden. Daarna naar de engelse camping in Manilva. De camping is aardig vol, heel erg veel overwinterende engelsen, een enkele andere nationaliteit. Wij zijn de enige nederlanders. Temperatuur rond de 18 graden, prima om buiten te zitten.

In de avond gingen we eten in het restaurant, je kon er in het verleden heerlijk eten, niet goedkoop, dat niet.

Er zat een Engels stel te eten, dat was al. De serveerster vroeg of we het lunchmenu van deze dag wilden eten, dat bestond uit rundvlees, yorkshire pudding, aardappels, boontjes en broccoli. Het engelse stel zei dat dit menu heerlijk was, dus we bestelden het lunchmenu. We begrepen het woord lunch bij avondeten niet zo goed, maar alla.

Het eten smaakte inderdaad prima, en bleek 9,50 euro pp te kosten. De serveerster legde uit waarom dit eten lunchmenu heette: Op zondag komen de vaste overwinteraars in grote getale eten rond lunchtijd, het restaurant serveert dan dit menu tegen een zacht prijsje.

Maandag houden we rustdag in Manilva, dan kunnen we dinsdag oversteken naar Marokko.

Dinsdag 15 november 2016

Op maandag de was gedaan, de supermarkt bezocht en genoten van de zon. Er was een Duits echtpaar dat voor 100 euro marokkaans geld had overgehouden van een georganiseerde reis door Marokko eerder deze maand. We hebben het marokkaanse geld van hun omgewisseld voor euro’s, iedereen blij. In de avond begon het hard te waaien.

Dinsdagmorgen stond er nog steeds een harde wind.We hebben in de ochtend de ferry naar Ceuta genomen, het was een kleine ferry deze keer. Wel stond het vrachtwagendeel helemaal vol deze keer.

De zee was wild en de ferry schudde en deinde erg. Veel mensen waren zeeziek, ook Thieu ondervond veel hinder van de onrustige zee. Na een uurtje bereikten we Ceuta.

Bij de marokkaanse grens was het weer een enorme chaos, er liepen overal marokkanen, vooral vrouwen, met grote zakken met spullen. Er waren militairen om al dat lopende volk van de weg te houden.

De poorten naar de grensovergang gingen een beetje open, zodat je er met moeite doorheen kon rijden, er in elk geval niemand lopend kon meeglippen.

De spanjaarden hadden het te druk om uitgaand verkeer te controleren, de marokkanen werkten sneller dan voorgaande jaren; ze hadden nu voor vrouwen die een voertuig willen registreren een vrouwelijke douanebeambte beschikbaar. Ik was de enige vrouw met papieren, dus ik werd gelijk geholpen, maar…………..bij het inklaren van de camper vertelde de douanemevrouw dat er sinds 2013 ook nog een ander voertuig als ingevoerd geregistreerd stond, dat dit voertuig nooit was uitgevoerd. Met behulp van een tolk, de dame sprak alleen arabisch, heb ik uitgelegd dat deze registratie fout is en al in 2014 gewist zou zijn. Ze vroeg naar de eerdere in/uitvoerbewijzen, en die kon ik overleggen. Daarna kreeg ik snel mijn benodigde stempeltjes, maar werd erbij verteld dat we naar Tanger moeten gaan om de registratiefout te laten herstellen, anders gaan we problemen krijgen als we het land verlaten. In 2014 hebben ze hetzelfde gezegd, maar naar Tanger gaan slaan we ook nu maar over. Bij het verlaten van Marokko heeft er nog nooit iemand in de computer gekeken en anders zien we dan wel weer.

Na de voertuigregistratie moesten er op datzelfde papiertje nog een handtekening en een stempeltje gezet.

Er werd weer gevraagd of we wapens vervoerden, na ontkenning kregen we het benodigde stempeltje en ging de poort naar Marokko letterlijk open.

Daarna via de tolweg naar Tetouan, 1,5 euro tol voor 38 km.

Tetouan was druk rond het middaguur, maar na Tetouan was er minder verkeer en konden we goed doorrijden. Ten zuiden van Tanger hebben we de kustweg naar het zuiden genomen, een mooi opgeknapte weg, pal langs de zee.

Er zijn stukken waar veel in aanbouw is, maar nooit afgemaakt, er zijn ook verlaten, vervallen appartementencomplexen. Grote delen zijn nog onbebouwd en bieden een gevarieerde aanblik. Soms lopen er weilanden tot aan het strand.

15 km voor onze eindbestemming besloten we in een restaurant langs de weg wat te eten. Een groot restaurant met op dat moment weinig gasten. Dus drie obers om ons naar een tafeltje te brengen.

Bij het restaurant hoorde een netjes uitziende slagerij.

Tegelijk met ons stopte er een fietser met bepakking; het bleek een bejaarde Noor te zijn die in zijn eentje door Marokko fietste. Hij had nog tot 10 december tijd, die dag vliegt hij vanuit Marrakech terug naar Noorwegen.

Rond twee uur werd het opeens druk in het restaurant, blijkbaar lunchtijd in deze omgeving.

In Asilah zijn we terecht gekomen op een kleine camping aan de boulevard, dicht bij het centrum, er staan 2 fransen, een spanjaard met een tent en tegen de avond kwamen er 3 duitse backpackers hun tentje opzetten.

De camping is zeer eenvoudig, sanitair lijkt uit de 20er jaren, maar alles werkt.

Het waaide vandaag nog steeds erg hard, bij een temperatuur rond 23 graden en een heerlijk zonnetje.

We hebben vandaag verrassend goedkoop gegeten, lunch en avondmaal tezamen voor 5 euro pp.

Woensdag 16 november 2016

De dag begon weer zonnig, minder wind vandaag.

We zijn naar de oude medina (stadscentrum) gelopen. Een mooi ommuurd goed onderhouden stadsdeel, eeuwen geleden gebouwd door de portugezen. Veel medinahuizen zijn in het bezit van spanjaarden en worden alleen bewoond in vakanties en weekenden. Het was ons al opgevallen dat we steeds worden begroet in het spaans. Ook wordt er veel engels gesproken, nauwelijks frans. Er zijn in dit seizoen bijna geen europeanen in dit stadje.

We hebben in de medina een portugees schooltje bezocht, er zaten best veel kinderen in de klasjes.

We vonden ook een katholieke kerk, helaas was de kerk gesloten, maar er hing wel een bord op dat er elke zaterdag een mis was.

In de Lonely Planet gids stond dat er 3 km ten zuiden van Asilah een mooi kustgedeelte was, Paradise beach genaamd. Per fiets, over hobbelige zandpaden hebben we dat deel proberen te vinden, maar uiteindelijk liepen we vast op een bouwterrein bij een golfbaan. Geen Paradise beach.

Op de weg terug passeerden we een enorme sloppenwijk: heel veel hutjes bij elkaar, uiteraard met een moskee erbij.

Buiten het centrum ligt erg veel rommel, het strand is breed en kilometers lang, helaas groeien hier veel plastic flessen in het zand en ligt er overal rommel. Ook hier vegen ze blijkbaar alleen voor de voordeur.

Donderdag 17 november: Er zou een grote markt zijn in het stadje, maar waar? In het centrum zagen we twee vrouwen met grote boodschappentassen uit een huis komen en we besloten de dames te volgen in de hoop dat zij ons naar de markt zouden leiden.

Kris kras door smalle straatjes tot we op de bestemming waren. Er was een enorme groenten en fruit markt in smalle straatjes, het was er erg druk, veel vrouwen in traditionele regionale kleding. Hier en daar ook een stalletje met andere artikelen, soms ook bood men kippen te koop aan, pootjes bij elkaar gebonden, dan lopen ze niet weg. De poelier slacht een verse kip op verzoek.

Dan zijn er ook altijd auto’s die toch nog door de straatjes willen rijden, dat geeft soms benarde, maar ook komische situaties.

In veel straten is er geen trottoir, dus leggen mensen een stoep aan voor hun huis: alle breedtes en soorten tegels, ook niet altijd allemaal op dezelfde hoogte. Een warboel en je moet goed opletten met lopen.

Tegen vijven vanavond kwamen er 6 portugese jeeps de camping oprijden, 6 equipes van 2, ze overnachten in de kamers die de camping beschikbaar heeft, elke marokkaanse camping biedt kamers aan voor een habbekrats; er staan vaak alleen bedden in, eigen beddengoed meebrengen is wel een must, douche en toilet gebruiken van de camping, maar je hoeft zelf geen kampeermiddel mee te brengen.

Vanavond werd er bij de haven een deel van de visvangst van vandaag verkocht, ook stonden er stalletjes waar je gekookte escargots kon eten.

Vrijdag 18 november 2016

Vanuit Asilah zijn we via binnenwegen naar het 80 km zuidelijker Moulay Bousselham gereden. Het eerste deel was de weg goed, liep langs de kust en door een paar dorpjes en bosachtig gebied. Na Larache werd de weg smaller en had de weg kartelranden, hier en daar waren gewoon stukken asfalt kwijt. In het gebied werden groenten, fruit en veel aardappelen geteelt, ook aardbeien in kassen. Hier en daar liepen kuddes schapen met herder of stonden koeien aan een touw te grazen. Er reden veel trekkers, soms een ezel met kar. Veel akkers werden bemest op de ouderwetse manier; een grote kar mest op het land, iemand gooit hoopjes mest van de kar en een ander verspreidt de mest met een riek, een arbeidsintensieve bemesting.

Soms was Tom Tom even de weg kwijt, zag gewoon geen weg of wilde ons een zandpad opsturen.

Moulay Bousselham is een wat verwaarloosd vakantieoord en vissersstadje op een heuvel aan de zee.

De camping ligt onder aan de heuvel aan een grote lagune.

In de middag liggen alle vissersbootjes in de lagune. Het was vrijdag, dan moet er naar de moskee gegaan worden, het was dus gezellig druk op straat. Er was een kleine markt in het dorp waar je groenten en fruit kon kopen, er werden een paar kippen te koop aangeboden en je kon er bij enkele stalletjes wat eten.

Zaterdag 19 november 2016

Vanmorgen was het erg mistig, daarom besloten wij de autoweg te nemen naar het 80 km zuidelijker gelegen Kenitra. Rafelige lokale wegen met vanalles wat plotseling oversteekt, dat leek ons in dit weer geen goed idee.

Nog voor we vertrokken kwam een man met ezelkar de vuilnis ophalen op de camping, ws. sorteert hij later de vuilnis; dwz. haalt hij alles eruit wat hij kan verkopen.

Op de autoweg stonden een paar vaste flitspalen en zat een agent op een stoeltje in de middenberm met een mobiele snelheidsmeter. 20 km verderop werd de snelheidsovertreder dan van de weg gehaald en bekeurd.

We hadden geen idee waar de camping in Kenitra zich bevond. Tom Tom stuurde ons door het drukke centrum, vervolgens door een straat met aan weerszijde auto’s, en ja, toen waren er ook tegenliggers. Marokkanen hebben nooit gehoord van even wachten zodat iedereen kan rijden, dus stonden we stil, tussen twee auto’s en met de neus tegen een tegenligger. Uiteindelijk gingen de tegenliggers een beetje achteruit, trok een man die onder een auto aan het werk was het wiel recht en zijn benen onder de auto en toen paste het precies en konden we voorzichtig doorrijden.

De camping is een merkwaardig terrein, ligt tussen een restaurant/discotheek met een mooie tuin, en een zwembad met speeltuin. Op de camping staat een groot gebouw dat niet in gebruik lijkt. Het sanitair gebouw ziet er mooi uit van buiten; pas opgeschilderd. Vanbinnen is alles erg oud, er is 1 douche met warm water, de sloten van de deuren zijn lang geleden al zoekgeraakt, maar ach, het is schoon en werkt wel. Ze bieden over heel het terrein wifi aan, helaas werkt die niet.

Het stadje is niet bijzonder, we gingen op zoek naar de oude medina, met de medina’s van fes, meknes en nog een paar steden in onze gedachten. In Kenitra bestaat de medina uit oude huisjes en niet al te brede straatjes, gewoon een oud wijkje. Wel waren er in veel straatjes winkeltjes en stalletjes met allerlei artikelen, op een plein was een groente en fruitmarkt. Er was ook best veel volk op straat. In de cafe’s zaten heel veel mannen in rijen achter elkaar, neus naar dezelfde kant; er was voetbal op tv, soms twee verschillende wedstrijden tegelijk op 2 naast elkaar hangende tv schermen. We passeerden ook het busstation, er stonden heel veel ws. stadsbussen, klaar om te vertrekken. De bussen waren een soort rijdende wrakken, er zat bijna nergens meer glas in de zijramen, de meeste ramen waren dichtgemaakt met planken.

Zondag 20 november 2016

Vannnacht kwam er erg veel geluid van harde muziek uit de aanliggende etablissement, pas om 6 uur werd het stil, niet best voor de nachtrust. We hebben opgeruimd en zijn naar Rabat gereden over een prima weg door een zanderig gebied met veel bossen, wielrenners op de weg en veel schapen en rundvee grazend langs de weg. In de buurt van Rabat waren er ook weer stalletjes met sinaasappels langs de weg, vaak ook probeerde men olijven te verkopen. Ondanks het vroege uur op de zondag waren er al veel mensen en kinderen in de weer. Op sommige plaatsen werd gewoon gewerkt, kinderen waren aan het voetballen op zanderige terreintjes en er waren in de bossen zelfs al mensen aan het picknicken.

In Rabat staan we nu op een parkeerplaats aan de boulevard aan het water van de riviermonding. Dat was de enige plek bij het oude centrum waar we mogen overnachten. Wij zijn de enige overnachters.

We hebben eerst de kashbah van de Oudaya’s bezocht: een ommuurd stadsgedeelte op een rotspunt bij de monding van de rivier. Veel spaanse invloeden in deze kashbah die gewoon bewoond is: Alle huizen zijn wit met blauw geverfd. Er zijn maar twee toegangen tot het ommuurde deel. De muren staan jammer genoeg in de stijgers ivm renovatie. Bij de Kashbah hoort ook een mooie Andalusische tuin. Hier zagen we de plant die wij kennen als kerstster als rijk bloeiende boom.

Op het hoogste punt in de Kashbah heb je een prachtig uitzicht op de zee en het naburige Sale.

Je hebt er ook uitzicht op een enorme begraafplaats.

Daarna hebben we het oude ommuurde stadsdeel, de medina, bezocht. In dit deel zijn heel erg veel winkeltjes gevestigd. Het was er erg druk. Zelfs buiten de muren van de medina vindt straathandel plaats. Men verkoopt er vanalles: van huishoudelijke artikelen, tot kleding en 2^e hands smartphones aan toe. Daarna naar de Hassantoren; de toren is eigenlijk een minaret die nooit voltooid is omdat de sultan stierf voordat de minaret voltooid was; de bijbehorende moskee is verwoest tijdens een aardbeving in de 18^e eeuw. Wel is er het Mausoleum waarin Hassan V begraven is. Helaas was het park waarin toren en mausoleum liggen gesloten.

Op de boulevard was het heel de dag druk met mensen. Er werd gevist en gewandeld;

Je kunt er met een klein bootje naar de overkant van de rivier geroeid worden, er werd veel gebruik van gemaakt.

Er waren diverse tentjes met popcorn, suikerspinnen en vers gebakken chips, vanavond waren er ook wagentjes waar je slakken kon eten. Voor de kinderen waren er elektrische autootjes en daar werd druk gebruik van gemaakt. Ook de restaurantjes aan de boulevard hadden het druk. Pas na achten in de avond werd het rustig.

Maandag 21 november

Nog heel laat gisteravond parkeerde er een auto naast onze camper, er stapte een stelletje uit dat een wandeling ging maken over de nagenoeg verlaten boulevard. Na een half uurtje stapten ze weer in de auto. Vannacht om half drie startte ditzelfde autootje en reed de parkeerplaats af; achterbanksex?

Gezien de weersvoorspellingen hebben we onze route aangepast: er wordt de komende week veel regen en een forse temperatuurdaling voorspeld aan de kust, stormachtig was het al in Rabat; dus zijn we vanmorgen naar Marrakech gereden, dan kijken we morgen wel waar we heen rijden.

Om uit Rabat te komen was weer een chaotisch gedoe, we reden in de ochtendspits. Onderweg zagen we jonge aanplant van cactussen. De cactusvrucht kan worden gegeten en met het sap kan men stoffen kleuren. Of je nog meer kunt met cactussen weten we niet.

Op de tolweg werkten meerdere tolstations niet, deels gratis ritje dus.

Er zijn nog steeds mensen die niet begrijpen dat een autoweg voor auto’s is, ze steken over, evt met fiets, wachten op een lift of fietsen over de vluchtstrook.

Op de camping in Marrakech staan weinig kampeerders, ook onderweg zagen we maar een enkele camper.

Dinsdag 22 november 2016

Een rustdag bij Marrakech, met heel de dag regen, soms felle buien. De temperatuur is flink gedaald, we moeten de kachel aanzetten. Op de camping liggen overal plassen. En de stad hebben we in dit weer maar niet bezocht.

De weersvooruitzichten voor de rest van de week zijn niet goed, we willen dus woensdag verder naar het zuiden rijden. In Zagora valt geen regen en blijft de temperatuur aangenaam. Helaas gaat de enige weg naar het zuiden over een bergpas en daar wordt voor dinsdag en woensdag sneeuw voorspeld, dan is die route uitgesloten.

Vrijdag 25 november 2016

Eergisteren zijn we vanuit Marrakech naar Agadir gereden. We wisten niet zeker of de pas naar het zuiden berijdbaar zou zijn en wilden niet het risico lopen vast te raken in sneeuw. Vandaag hoorden we dat de pas sneeuwvrij was op woensdag.

Onderweg zagen we stukken waar het duidelijk veel geregend had, er waren ook stukken waar geen plassen stonden. Sommige rivieren waren snelstromende modderstromen, andere rivieren waren nog steeds droge beddingen.

In de grotere plaatsen, ook Marrakech worden hele wijken bijgebouwd; grote vierkante woonblokken. Het ziet er allemaal nogal massief uit.

Ergens onderweg zagen we een grote kudde dromedarissen grazen.

We passeerden een stuwmeer waar duidelijk nog veel water bij kon.

We waren 2 jaar geleden voor het laatst even in Agadir, de verkeerschaos is eerder groter dan kleiner geworden, wel rijden er meer nieuwe auto’s, maar ook de ezelkarren en scootertjes zijn nog ruim aanwezig. Er zijn inmiddels her en der fietsstroken op de wegen, fietsen wordt er niet echt veiliger van.

Er is veel opgeknapt in het oude toeristische deel van Agadir, 2 jaar geleden was het nog een gebied in verval, maar het ziet er nu heel wat aantrekkelijker uit. Er staat zelfs een reuzenrad aan de boulevard.

Meteen buiten het toeristisch gebied is het nog steeds een rommeltje met gaten in de stoepen en heel veel leegstaande winkelpandjes.

Zelfs de gebouwtjes op de camping hebben een likje verf gehad. Op de camping is het nog erg rustig, de meeste overwinteraars moeten nog komen; we zijn de enige nederlanders.

Het weer is zonnig en de temperatuur een stuk aangenamer dan in Marrakech.

In de souk was het bijzonder rustig, maar een enkele toerist en de verkopers zaten er vaak wat apathisch bij. We hebben er wel “homemade” cocosmakaronen gekocht, die vinden we heerlijk. Daarna zijn we naar een restaurantje buiten de toeristenwijk gaan lunchen. Daar ontmoetten we een engelse dame die we twee jaar geleden ook ontmoet hadden. Deze keer was haar echtgenoot erbij. De dame was helemaal gefixeerd op politiek, was het helemaal eens met Wilders en had gestemd voor Brexit. ze is ervan overtuigd dat Brexit veel beter is voor Groot Brittanie, overigens woont de dame al 17 jaar in Marokko.

Vandaag vrijdag is de biddag voor de moslims, om 12.00 begonnen de moskee-en de gelovigen te roepen, toevallig waren we op dat moment bij een grote moskee. De gelovigen kwamen van alle kanten naar de moskee en er ontstond zelfs file en chaos op de wegen eromheen. Een politieagent die het verkeer in goede banen probeerde te leiden, kon chaos niet voorkomen.

Na een zonnige dag begon het tegen 19.00 vanavond zoals voorspeld te regenen en onweren.

De fietsen zitten weer op het fietsenrek en we zijn klaar om morgen verder te reizen.

Zaterdag 26 november 2016

Vannacht is het droog gebleven en vanmorgen startte de dag zonnig. We zijn 220 km zuid-oostelijk gereden; in Agadir was het niet druk op de weg, je kon merken dat het vroeg was op de zaterdag.

We reden door een fruitbomen en tuinbouwgebied, veel grote sinaasappel, citroen en mandarijnenboomgaarden, ook veel velden met groenten in de volle grond. In de dorpen die we passeerden waren veel schoolkinderen op de weg, ook meisjes met fiets.

Er wordt van alles vervoerd, met allerhande soorten vervoermiddelen, altijd weer bijzonder om te zien. Hoe verder we het binnenland in reden, hoe traditioneler de mensen gekleed zijn, met name de vrouwen.

Het heeft veel geregend, dat is duidelijk te zien; er staan heel veel plassen en sommige ongeasfalteerde straten staan onder water. In veel riviertjes stroomt wat water. Een gedeelte van de weg is erg slecht en door plassen rijden is niet verstandig, je weet nooit of er een gat in het wegdek zit.

We moeten enkele kilometers een omleiding rijden: een zandweg parallel aan de eigenlijke weg.

In het plaatsje waar we op een camping gaan overnachten is het vreselijk druk: er blijkt markt te zijn en tevens het saffraan festival.

Als we aankomen op de camping is het nog droog, het mannetje bij de receptie zegt dat er heel erg weinig toeristen zijn, tegen achten staan we met zijn twee-en, uiteindelijk komt er nog een franse camper bij. Het bijbehorende restaurant heeft wel eters.

Om 18.00 begon het flink te regenen en het is maar 14 graden, dus de verwarming is aan.

Zondag 27 november 2016

Het heeft heel de nacht wat geregend en vanmorgen was het mistig en motregende het. We zijn op weg gegaan naar Foum Zguid, een oase in de woestijn.

De eerste 40 km gingen door de bergen, de weg was slecht en het weer ook. De Marokkanen rijden zonder verlichting of met stadsverlichting, dimlicht is aan hen niet besteed.

Toen we de bergen uitreden trok de mist op, verdween de regen en kwam de zon tevoorschijn. In Tazenahkt getankt en daar was het erg koud, maar zonnig. Het was 10.00 en het stadje moest nog wakker worden.

Na Tazenahkt begon het avontuur, de 80 km naar Foum Zguid zou een mooie route zijn. De omgeving was ook heel erg mooi, maar de eerste 45 km was de weg een drama. Er werd op veel plaatsen aan de weg gewerkt, er ontbraken bruggen, die waren geheel of gedeeltelijk weggespoeld, een aantal km’s bestond uit een dikke laag grind waarin je je makkelijk vastredd en een omleiding liep kilometers lang door een rivierbedding. Waar de bruggen weg waren moest je de rivier oversteken, er stond water in.

Uiteindelijk arriveerden we net na de middag in Foum Zguid. Een klein slaperig oase dorpje, met drie campings, een paar restaurantjes en enkele winkeltjes.

Onmiddellijk dook er een mannetje op een brommer op om ons naar een camping te brengen. We hebben verteld dat we geen camping zochten en hij verdween. We zijn wat gaan eten bij een restaurantje in het centrum; voor 2 ommeletten, 1,5 liter water, brood en koffie moesten we 3,80 euro afrekenen, een belachelijk laag bedrag. De restauranteigenaar vertelde trots dat er wat later 14 duitsers zouden komen eten, nee fransen kwamen al 2 jaar niet meer. Ook wij hebben geen toerist gezien in Foum Zguid. Toen we na de lunch weer instapten dook het mannetje op de brommer weer op, hij wist een goed restaurant zei hij. Toen we vertelden dat we kort daarvoor in het centrum hadden geluncht was het goed en verdween hij weer.

Daarna 120 km over een nieuwe weg door de woestijn naar Zagora, een erg goede weg, wel wat saai.

Er liggen enkele dorpjes langs de route en er worden veel groenten geteelt, alles met irrigatie waarvoor men veel putten slaat. Een groot deel bestaat uit droge woestijn, soms een oase en hier en daar een boompje of een bosje taai gras. We zagen enkele kuddes dromedarissen en geiten, in de verte zag je soms tenten van nomaden. De zand waaide over de weg en de brommerrijders die we tegenkwamen hadden allemaal hoofd en gezicht bedekt tegen het zand.

Op de camping in Zagora aangekomen, was men bezig met de dadeloogst en moesten zonodig takken worden verbrand. Gelijk heel de camping onder de rook.

maandag 28 november 2016

Op maandag 28 november eerst de was gedaan, mooi zonnig weer en een beetje wind, ideaal weer om de was te drogen. Ook de camper kon wel een poetsbeurt gebruiken, veel modder overal na de ritten door de regen en modder.

In de namiddag naar de rivier gefietst, twee jaar geleden was dat na hevige regenval een brede kolkende watermassa die ook over de brug stroomde zodat verkeer daar niet meer mogelijk was. Nu stond er wel stromend water in de rivier, erg breed was die rivier nu niet. Langs de oevers van de rivier had men een betonnen wal gebouwd, de werkzaamheden waren nog niet helemaal klaar en er was een nieuwe brug gebouwd, de nieuwe brug ligt heel wat hoger, brug onder water zal in de toekomst niet meer mogelijk zijn. De brug leek nog niet lang in gebruik, pas sinds zes maanden vertelde de campingeigenaar later. De toegangsweg was nog niet helemaal klaar, de stoepen moesten nog gemaakt worden en de straatlantaarns werden provisorisch van stroom voorzien. We fietsten langs de rivier over de betonrand naar de nieuwe brug, maar bij de brug aangekomen moesten we een steile helling op. Een van de opzichters ter plekke vond dat geen werk voor een vrouw en hij bracht mijn fiets naar boven. Met dank. Je hebt vanuit de hoge brug een mooi uitzicht over de rivier.

De dadels zijn rijp en er zijn heel erg veel vervelende vliegen.

De camping heeft een 2 maanden oude pup, een erg speels beestje dat in alles bijt wat het ziet. Ze kwam meteen bij ons liggen en bijten. Bubbles was er niet erg blij mee, de pup wil spelen, maar bubbles ziet daar niets in.

We staan nu alleen op de camping, twee franse motorrijders zijn vanmorgen vetrokken; op de buurcamping staan 5 fransen.

Op dinsdag is er een nederlandse camper gekomen, we hadden deze al ontmoet in Marrakech.

Het campinghondje was zo vervelend dat we hem aan een touwtje bij de receptie hebben gebonden. Het diertje krijgt eten, wordt soms aangehaald en mag vrij rondlopen, maar er is niemand die haar iets leert.

Tijdens het avondeten in het centrum raakten we in gesprek met een stel Fransen, zij trokken 5 weken per auto door Marokko. Dan man was een professor met pensioen uit Nancy, maar hij gaf in het voorjaar nog gastcolleges aan de universiteiten van Casablanca en Rabat.

We zien hier in tegenstelling tot eerdere jaren weinig modern gekleedde vrouwen; de kleding lijkt traditioneler te worden. Ook zien we veel nieuwe moskee-en.

Het is hier tot bijna zes uur in de avond licht, de nachten zijn fris.

Op Woensdag is er markt in Zagora, maar de plek is verplaatst van het centrum naar een grote ommuurde plaats 2 km buiten het centrum.

Het was erg druk op de markt, vooral met in kleurige doeken gewikkelde vrouwen.

Er was zelfs een apart deel van de markt voor dadelverkoop.

Er werd weinig vee te koop aangeboden, een paar runderen en ezels, geen geiten en schapen gezien deze keer.

Naast de camping aan de weg stonden in voorgaande jaren een paar vuilnisbakken, zodat de mensen uit de buurt hun vuilnis kwijt konden. De vuilnisbakken zijn er niet meer, de vuilnis wel en er wordt elke dag bijgestort. De schoolkinderen houden regelmatig een lucifer aan de hoop vuilnis, bijna meteen komt er dan een mannetje met een emmer water uit het naastgelegen hotel om het vuur weer te doven.

Op donderdag 1 december zijn we 160 km naar het noorden gereden; Ouarzazate. Er werd overal aan de weg gewerkt, dus hier en daar hobbelige stukken en omleidinkjes, maar de rit verliep vlotjes.

Op de camping in Ouarzazate was geen receptionist aanwezig, maar we mochten van het mannetje dat de honneurs waarnam wel een plekje kiezen en dan de volgende dag registreren en betalen; dat moest dan maar zo. Er staan 2 franse overwinteraars en een jong engels stelletje op de camping.

We zijn met de fiets naar het centrum gegaan en daar was het een drukte van belang, Rond een groot plein en in de straatjes eromheen werd vanalles verkocht, vooral veel kleding. De kinderkleding trok het meeste publiek. Vrouwen en kinderen lopen heel de dag in een soort huispak, lekker warm en verkrijgbaar in vele dessins. Op het plein waren veel kinderen rondjes aan het rijden in elektrische autootjes.

Maar enkele toeristen gezien in het stadje.

Twee jaar geleden konden we door de regen het stadje niet uit omdat de brug onder water stond, naast die brug werd een nieuwe hoger gelegen brug gebouwd. Nu was die nieuwe brug in gebruik, van de oude brug was niets meer te zien; alle resten opgeruimd, net alsof die lager gelegen brug nooit bestaan had.

Vrijdag 2 december 2016. We zijn vanuit Ouarzazate 200 km noordelijker naar Marrakech gereden. De route loopt over een bergpas op 2260 m. De weg tot op de pas is erg slecht, vanaf de pas is een hele mooie nieuwe weg aangelegd. Het is een route met heel erg veel bochten door het hoogteverschil. Na de pas lag ergens een vrachtwagen op zijn zij over de wegrand, er waren mensen bij om hulp te bieden. Een wat vreemd ongeluk daar de vrachtwagen bergop moet hebben gereden.

Er lagen overal plassen, er was duidelijk recent regen gevallen. De ingezaaide akkertjes zagen groen, ook werd er geploegd. Er wordt op de kleinere akkers geploegd met een ploeg achter een ezel.

Tom tom was weer in vorm, stuurde ons de kortste route naar de camping. De weg begon als brede 4 baans, maar ging al snel verder als 1 baans weg door het niets. Ooit was de 20 km weg geasfalteerd, maar veel asfalt was er niet meer over. Uiteindelijk door een dorpje en toen km’s lang langs een breed irrigatiekanaal, uiteindelijk kwamen we 2 km van de camping verwijderd weer op een grote doorgaande weg.

Zaterdag 3 november 2016 is het bewolkt als we wakker worden. We vragen bij de receptie hoe we een taxi naar Marrakech medina regelen. We vinden de prijs wat hoog. De receptionist zegt dat er ook een bus rijdt, dat gaan we dan maar doen. We gaan op weg, proberen de lijnbus te laten stoppen, maar dat lukt niet. Een bushalte kunnen we niet vinden, dan houden we maar een verzameltaxi aan, dat lukt wel, 5 euro voor 15 km. Aangekomen in Marrakech gaan we naar het grote, bekende plein, Djemaa El Fnaa. Het is er al voor het middaguur vreselijk druk. Veel toeristen en veel marokkanen.

De slangenbezweerders en andere kunstenmakers zijn al vroeg druk bezig. Helaas is een groot deel van het plein afgezet ivm renovateie werkzaamheden, een ander deel wordt in beslag genomen door een groot filmscherm ivm het filmfestival dat deze week plaats vindt.

We gaan lunchen in ons favoriete restaurant aan het plein en wandelen daarna door de souk. Als eerste kopen we “koekies”, huisgemaakte cocosmacaronen; ze kosten al jarenlang 10 eurocent per stuk en we vinden ze heerlijk. Ook na meer dan 10 jaar marrakech zijn er nog steeds straatjes waar we nooit eerder waren. Het lijkt een straatje met groothandels in kleding. Het is meer een steegje en een grote chaos. Ezelkarren met waren, handkarretjes en kopers. Chaos dus.

Er wordt weer vanalles te koop aangeboden in de straten, vooral samsung smartphones. Nieuw?? In doos, duidelijk gebruikt, je hebt het voor het kiezen. De verkoop loopt ws niet naar wens want de verkopers blijven aandringen. Helaas geen interesse van onze kant.

Er zijn weer veel bedelaars in Marrakech, vooral vrouwen. In een van de drukke winkelstraten zitten een paar jonge stelletjes met een baby, een bordje zegt dat zij syriers zijn en (geldelijke) hulp nodig hebben. Wij vragen ons af of het inderdaad syriers zijn: de moeders zien er te europeesch uit, al dragen ze traditionele marokkaanse kleding.

Rond drie-en gaan we op zoek naar een taxi die ons terug wil brengen naar de camping. Uiteindelijk vinden we een taxi die ons terug wil brengen: bijna niemand wil de goede richting uit, of is te duur naar ons idee.

Terug op de camping begint het te regenen.

Op de camping staat sinds gisteravond een stel uit Alaska, ze zijn ieder met een motor en maken een wereldreis. Ze zijn nu op weg naar zuid-Afrika via de westkust en willen via de oostkust weer naar Egypte, daarna via Scandinavie en wat Aziatische landen naar oost-siberie om over te steken naar huis, ze denken 3 tot 5 jaar nodig te hebben.

Maandag 5 december 2016

De nacht van zaterdag op zondag heeft het heel de nacht geregend.

Overdag was het half bewolkt. De dag besteed aan wat huishoudelijke karweitjes: wat schoonmaken, wat reorganiseren in de opbergruimte, schoon water bijvullen, vuil water verwijderen. Sinds vrijdag werkt de hulpluchtvering niet meer zoals het hoort, we hebben geprobeerd het probleem op te sporen, maar zonder resultaat helaas.

Vanmorgen zijn we van de camping vertrokken, onderweg wat noodzakelijke boodschappen gehaald in de carrefour en toen naar de parkeerplaats achter de Koutoubia moskee in Marrakech centrum gereden. Je mag op die parkeerplaats overnachten, handig voor een stadsbezoek. Toen we aankwamen stonden er nog 3 andere campers.

We zijn naar het grote plein gegaan voor de lunch, het is nl erg leuk om dan naar de voorbijgangers te kijken en naar al de mensen en gedoe op het plein. Het was heel wat minder druk dan afgelopen zaterdag.

Op meerdere plaatsen in de stad heeft men verbeteringen aangebracht en gerenoveerd. Er was eeen plein dat we niet terugkenden; was het 2 jaar geleden nog een gezellig rommelig plein, nu was het strak georganiseerd, heel mooi maar minder sfeervol. We hebben door de straatjes gezworven en de souk bezocht. Bij het kruidenplein werden nu niet alleen levende schildpadjes verkocht, maar ook kameleons.

Op weg naar de camper omdat we naar het toilet moesten kwamen we voorbij een gebouwtje dat een openbaar toilet leek. Wij naar binnen, we kwamen in een ruimte met langs elke wand turkse toiletten, een jongen wees je een onbezet toilet aan en bij het weggaan wilde hij graag 1 dirham(9 eurocent) voor zijn werk.

De poort van de Koutoubia moskee stond wagenwijd open en toen ik binnen gluurde vertelde de bewaker dat we niet naar binnen mochten, we mochten wel van buiten uit een foto van de binnenkant maken, voor zover je wat van de binnenkant kon zien natuurlijk.

Thieu heeft bij verschillende winkeltjes geprobeerd een broekriem te kopen, maar hij wilde te weinig betalen voor een leren riem, geen nieuwe riem dus.

Tegen vieren kwam er nog meer politie naar het plein dan er al was, geeft niet echt een veiliger gevoel, eerder het idee dat men iets verwacht.

Nadat we in de camper een biertje hadden gedronken zijn we teruggegaan naar het grote plein. Het was inmiddels donker en er was meer volk op de been. We hebben op een dakterras wat gegeten, genietend van uitzicht op het plein bij avond. Toen we terugliepen naar de parkeerplaats stond er veel volk bij elkaar wat in koor te roepen, ze hadden foto’s bij zich die ze omhoog hielden; de helft van het volk waren trouwens toeschouwers en waarover het ging weten we ook niet. De demonstrerende? groep stond tegenover een peloton ME-ers. We zijn maar snel doorgelopen.

Er zijn erg weinig ooievaars in de stad, we hadden moeite een koppel te vinden; in eerdere jaren waren er vaak heel veel nesten bewoond.

Dinsdag 6 december 2016. De nacht op de parkeerplaats was erg rustig, nou ja om 5 uur begon een moskee iets te roepen, de spreker verloor wel gaandeweg zijn stem, dus het gedoe eindigde in gekraak. Na het ontbijt zijn we 550 km noordwaarts gereden. Onderweg stonden overal veel plassen op de akkers, hoe verder naar het noorden hoe meer wateroverlast er nog zichtbaar was. De mensen hadden hun was al dagenlang niet kunnen drogen door de regen en dat was te zien: op alles waar was op kon hangen hing was te drogen: hekken langs de autoweg, balkonmuren, waslijnen, struiken etc.

De ingezaaide velden waren duidelijk groener dan 3 weken geleden. De regen had de ingezaaide velden duidelijk goed gedaan. De meeste marokkanen waren ook heel erg blij met regen, al zorgde de veelheid aan water de afgelopen dagen ook voor overlast.

In de buurt van Kenitra liepen opeens 2 jonge volwassenen de weg op met iets in hun handen, ze maakten een gooigebaar; niet grappig, het is bekend op op dit deel van de autoweg meerdere ernstige ongelukken zijn gebeurd door stenengooiers. Gelukkig gooiden ze niets.

Ten noorden van Casablanca zaten jonge olijven vekopertjes langs de tolweg, een ander probeerde sinaasappelen te verkopen en hier en daar staken mensen over of stonden te wachten op vervoer. Ondenkbaar in Nederland.

Deze keer kwamen we meerdere franse campers tegenop de autoweg, ook in Asilah staan er enkele tientallen, verspreid over de beide campings en enkele parkeerplaatsen; blijkbaar is het overwinter seizoen begonnen.

Woensdag 7 december rustdag, lekker in het zonnetje gezeten en gekletst met een nederlander die hier ook sinds gisteren verblijft, het blijkt dat we elkaar enkele jaren geleden ontmoet hebben in Marrakech.

Er waait een harde koude wind vandaag, dus al om 16.00 naar binnen.

Er is maar 1 nieuwe gast gekomen vandaag, ook op de andere plekken in Asilah zijn minder campers.

We horen van een franse overwinteraar dat de camping waar we nu staan afgelopen weekend blank heeft gestaan. Het is nog altijd nat en er staan nog wat plassen.

Om 21.00 valt opeens de electra uit, niet alleen op de camping maar in heel de buurt. Binnen een half uur was de stroomvoorziening weer op orde.

Donderdag 8 december 2016.

Vanmorgen naar Martil, 30 km ten zuiden van Ceuta gereden. Overal langs de weg stond op de akkers en weilanden extreem veel water. Rivieren gevuld met modderig water stroomden nog steeds flink.

Het waait al een paar dagen flink aan de kust, maar in Martil is het ronduit stormachtig. Gelukkig is de camping tegenwoordig omringd door hoogbouw, dus wat minder last van de wind. De camping heeft sinds 1,5 jaar een nieuw sanitairgebouw, het bijzondere is dat de douches voorzien zijn van halfhoge deuren, de toiletten hebben hoge deuren, ook liggen er tegels die wij in nederland 40 jaar geleden als nieuw legden, wel hebben ze het voor elkaar gekregen die tegels er nu al uit te laten zien alsof ze 10 jaar liggen ipv 1,5 jaar.

Bubbles is in haar element, voor het eerst dit jaar in marokko heeft ze weer 2 runderbotjes gevonden op een camping.

Laatste week marokkoreis

Vrijdag 9 december 2016

Afgelopen nacht heeft het niet alleen hard gewaaid, maar ook van tijd tot tijd wat geregend.

Om 08.00 zijn we vertrokken richting grens. Deze keer geen file voor de grens, de marokkanen moeten op vrijdag naar de moskee. Er lopen slechts enkele vrouwen naar de grensovergang met Ceuta, die grensovergang gaat voor de dames pas om 09.00 open. ( zie ook reportage in “de muur” van de Vara). Om kwart voor negen rijden we de grenspoorten binnen, stempeltje in ons paspoort, volgende halte uitreis handtekening en stempel voor de camper, dan komt de douane, maar ook die houden het na 5 minuten voor gezien, de drugshond had ook al geen interesse. Dan door de spaanse douane, ook die hebben geen interesse en uiteindelijk halen we totaal onverwacht nog op het nippertje de ferry naar Spanje van half tien. Eigenlijk half elf, want in west europa is het een uur later dan in Marokko.

Om 12.00 rijden we de haven van Algeciras uit, een snelle en vlekkeloze grenspassage en overtocht zonder veel deining deze keer.

Voor drie-en zijn we op de camping bij Sevilla; zonnig, 20 graden en geen wind. We staan hier met 7 nationaliteiten.

Na een rustdag, genieten van de voorlopig laatste warme dag en boodschappen doen zijn we op zondag naar het 500 km noordelijker gelegen Salamanca gereden. Zomerkleding was inmiddels in de opbergbakken verdwenen en verwisseld voor winterkleding in de kast.

Net na Sevilla staat een waarschuwing voor mist op de schermen boven de weg, hoezo mist, het is wolkeloos zonnig. Vijf minuten later echter rijden we een mistbank in. Dat gebeurt nog enkele malen en bij Caceres hangt gewoon dikke mist, vele kilometers lang.

Onderweg zien we op diverse plaatsen jagers op het land.

Bij Plasencia zien we een vlucht ooievaars en bij een wegrestaurant zitten 2 koppeltjes ooievaars. Noordelijker hebben we geen ooievaars meer gezien.

Er loopt nog heel veel rundvee op de weilanden en hier en daar ook de zo beroemde Iberico varkens, veel roofvogels vliegen speurend naar prooi over de velden en weilanden.

In Salamanca is het zonnig en 10 graden. Op de camping overnachten we met 4 anderen.

Op maandag 12 december zijn we naar Urrugne in zuid-west Frankrijk gereden, veel kilometers gereden in mist, pas ten noorden van Vallodolid klaarde het op.

Bij de spaans/franse grens was een hele politiemacht op de been inclusief militairen met karabijn, maar iedereen kon gewoon doorrijden.

In Urrugne scheen de zon en was het 15 graden, er stonden 30 kampeermiddelen om te overnachten, de meesten waren op weg naar het zuiden.

Na 2 nachten weer verder noordwaarts.

Woensdag alweer een zonnige dag en de rit naar Blois ging voorspoedig. Wel erg veel vrachtverkeer, maar geen oponthoud. Een paar km buiten Blois is een voormalige camping in gebruik als camperplaats: een mooi bomenrijk terrein met elektra aansluitingen, heel erg rustig gelegen en aardedonker.

Er kwamen laat op de avond nog 2 franse campers om te overnachten.

Donderdag 15 december 2016 alweer een zonnige rijdag, geen probleem op de weg to een 15tal kilometers voor Antwerpen, daar kwamen we in een lange file terecht. Uiteindelijk duurde het 2 uur om Antwerpen te passeren, met als gevolg dat we pas laat thuis waren.